| Đã
lâu lắm rồi, tại một quận huyện,
chắc là Giao chỉ quận, trời nắng
hạn liên tiếp mấy năm liền,
mùa màng thất bát, dân tình
đói khổ đến nỗi quan Thái
thú (An nam đô hộ phủ) cũng
động lòng, bèn làm lễ Đảo
võ để cầu mưa. Trong đám
đông đi coi lễ có một ông
đồ nho trẻ (cũng cỡ ông
đồ hồi còn ở CĐV).
Sau đây là bài thơ mười bảy chữ của ông đồ dán trước cửa nhà vào ngày hôm sau : Thái thú đảo võ tiết (Quan Thái thú cầu mưa ) Bá tánh đồng hoan duyệt (Trăm họ đều vui vẻ ) Bán dạ khai môn quan Nửa đêm mở cửa coi [có mưa chưa?] Minh nguyệt! (Trăng sáng trưng!) Đúng là ông đồ CĐV dám chọc ghẹo Hoàng thượng! ông đồ bị đánh mười tám roi. Sau ngày bị đòn, trước nhà lại có một bài thơ khác: Tác thơ nhứt thập thất (Làm thơ mười bảy chữ) Quan đả nhứt thập bát (Quan đánh mười tám roi) Nhược tác thiên vạn ngôn (Nếu làm muôn ngàn chữ ) Đả sát!( Chắc đánh cho chết luôn!) Thiệt là xứng đáng với tám chữ vàng "Cực kỳ ngoan cố, không biết hối cải." Trước khi đi trình diện "học tập cải tạo", thân nhân không còn ai, chỉ có ông cậu tới tiễn đưa "động viên" thằng cháu. Hai cậu cháu khóc sướt mướt. Thằng cháu đồ nho tặng ông cậu bài thơ, cũng mười bảy chữ, như sau : Thái thú lưu viễn phương (Thái thú đày tôi đi xa) Kiến cựu như kiến nương (Thấy cậu như thấy được mẹ ) Nhị nhơn đồng thống khấp (Hai người cùng khóc thảm thiết ) Tam hàng! (Ba hàng nước mắt chảy!) Ông cậu đương khóc mùi, phát nổi khùng nín khóc, chửi thằng cháu lựu đạn : "Vậy cũng là đáng kiếp cho mày. Lúc đầu tao tưởng mày bị oan ức. Ai dè tới nông nỗi này mà mày cũng còn chọc ghẹo. Tao bị tàn tật, đui hết một con mắt mà mày cũng làm thơ tả." Hai người khóc mà chỉ có ba hàng nước mắt! DBĐ |