Viếng Barcelone !
Bài của Lâm Dân Trường
 
Đường gì mà ngoằn ngoèo quá chừng! Bà xã tôi than trong lúc tôi đang tháo mồ hôi hột đổ đèo từ Colliurne đi Barcelone theo liên tỉnh lộ N114 qua Figuras. Đây là đoạn đường chỉ rộng khoảng 8 m, một bên là bờ biển cát dài, một bên là núi cao chạy dọc theo bờ Địa trung hải, giáp ranh Pháp - Tây ban nha. Thành phố gồm những nhà nghỉ mát chen chúc giữa những con đường nhỏ, tấp nập du khách mà phần lớn là người Pháp. Xa xa hiện lên trên đồi một lâu đài nguy nga như để trấn giữ địa phương. Từ đây cho suốt hết dọc đường dài khoảng 30 km uốn khúc như một con rắn bò dọc theo biển: nhà nghỉ mát, hotel san sát dọc theo triền đồi. Thỉnh thoảng có một cái vịnh ăn sâu vào đất liền là chỗ đậu dành riêng cho thuyền buồm. Trên bờ trải dài một dãy quán ăn đặc biệt vùng biển: nhà hàng nới rộng dưới tàng cây, có nhiều ghế ngồi lấn cả lối đi, người ngồi ăn thoải mái rửa mắt ngắm các cặp đùi dài qua lại! Portbou là ải địa đầu trước khi vào đất Y pha nho, cũng toàn nhà nghỉ mát dọc theo bờ biển. Dựa theo triền đồi, suốt bảy cây số, cây cỏ cháy nám đen đến tận biển: có lẽ một trận cháy rừng vừa xảy ra gần đây.  

Thấy lộ liên tỉnh ngon như xa lộ, tụi tôi cứ theo đường quốc lộ N11 xuống thẳng Girona và Barcelone: hai bên đường đầy lau sậy như lúc còn ở Perpignan, nhưng thiếu hẳn gió Bise, đất Tây ban nha có vẻ cằn cỗi và thưa dân hơn ở đất Pháp.  

Đến Barcelone khoảng 9 giờ tối mà lần quần kiếm camping mãi đến 10 giờ mới gặp nơi lý tưởng. Camping El Masnou ở sát bờ biển có hồ bơi, có xe điện chạy dọc vào thành. Bờ biển là một dãi cát trắng chạy dọc theo quốc lộ nối liền Perpignan - Barcelone.  

Barcelone được chia hai bởi đại lộ Diagonale bắt đầu từ công trường Glories Catalanes, có đại lộ Passeig de Gracia xuyên qua. Đây là đường huyết mạch sang trọng như Champs élysées của Pháp, nơi có nhiều cửa hàng đắt tiền về quần áo, đồ trang sức, đồ da, mà cũng là nơi có nhiều kiến trúc tân kỳ như Mazana de la Discorda, La Casa Lleo Morena, La Casa Ametter, du khách tha hồ bấm máy quay phim trong lúc nhiều sinh viên kiến trúc lúi húi phát họa sơ đồ.  

Cuối đường Gracia là La Rambla, đường nổi tiếng nhứt ở Barcelone, ở một khu phố đầy kiến trúc kiểu gothique. Tượng Christophe Colomb cao sừng sững, giơ tay chỉ vào hướng đất lành phương xa: Mỹ quốc. Thường trực một biển người đủ màu sắc: người Barcelone, dân bụi đời, du khách, họ đi dạo dưới những tàng cây, giữa các kiosque bán đồ kỷ niệm và hoa kiểng.  

Gần đấy là nhà thờ Cathédrale xây cất từ thế kỷ thứ 13, xong năm 1450, theo họa đồ của một kiến trúc sư từ Rouen, nên còn giữ một vài điểm lai Pháp trong các đường nét chạm trổ. Bên trong được trang hoàng theo kiểu Catalan.  

Đi ngược lên hướng Bắc, qua đại lộ Diagonale, 1à nhà thờ Temple de la Sagrada Familia: được khởi công bởi Francisco de P. Villar năm 1882 và tiếp tục bởi Gaudi năm 1883. Nhà thờ gồm một số hình tháp trụ bằng đá xanh, đường kính khoảng 6 m, cao khoảng 70 m, chót nhọn chạm trổ thật tinh vi, tượng hình các thiên thần. Một số thợ Nhật đã tham gia vào công tác tạc tượng và cổng phía sau.  

Phía Tây của Barcelone, núi Do thái là nơi dân Barcelone xây lâu đài chống lại vua Philippe IV, từ đây nhìn xuống một bên là biển, một bên là bảo tàng viện Catalan, mà cũng là nơi có triển lãm quốc tế và sân vận động thế vận hội 1992. Trên đồi cao chót hết là thành cổ vừa được trùng tu lại để trở thành bảo tàng viện quân sự.  

Ngày 27 tháng 8, chúng tôi nhổ lều đi Girona bằng xa lộ, cứ vài mươi cây số lại phải dừng lại móc hầu bao trả vài ngàn pesetas. Nằm trên phụ lưu của hai sông Ter và Ongar, từ xưa Girona có một vị trí chiến lược quan trọng, từng bị bao vây cả ngàn lần. Bản anh hùng ca Roland giữ lại những kỷ niệm của những cuộc tấn công của Charlemagne, nơi mà tướng Alvarez de Castro từng chống giữ hơn 7 tháng lại quân của Napoléon. Những cây cầu xinh xắn soi bóng xuống sông Ongar đầy cá, nối liền cổ thành với khu thương mại mới. Du khách theo các lộ con, rộng khoảng 2 m, hai bên là phố thương mại sầm uất, hoặc theo 90 nấc thang cổ kính dẫn bước lên tận tháp nhà thờ. Khách viếng bỗng giật mình trước một đường hẻm rộng chỉ 1,2 m, tối âm u, qua nhiều ngõ ngách quanh co dẫn đến một phòng chật hẹp rồi một xà lan: Tresor, nơi chứa các tác phẩm của Beatus.  

Đi ngược lên phía Bắc khoảng 50 km, có thành phố Figuras nổi tiếng với bảo tàng viện - rạp hát Dali. Ở giữa một patio lớn dựng lên các tường cao, trên là các trứng to cùng các bông cải to, các người mẫu giả. Sân sau được trang trí bởi vài tượng đồng to dựng trên vài mươi vỏ xe. Bên trong là kho tàng gồm các tác phẩm nghệ thuật của Dali, Pitxot, Duchamp.  

Cách 30 dặm Bắc là thành phố Pertus, biên giới Pháp - Tây ban nha thật trù phú nhờ các siêu thị khổng lồ đặt ngay trên đất Pháp. Hàng ngàn thương nhân Tây ban nha tha hồ qua ẳm nào rượu, nào thuốc lá, nào sản phẩm biến chế về bán lại.