Ngành Điện toán Việt nam đã có từ năm 1938. IBM Vietnam là một chi nhánh của Pháp được đưa vào Việt nam và đặt trụ sở tại Hà nội, và người Việt nam đầu tiên bước vào ngành này là ông Lã Phu (hiện ở Pháp), ông đã có công rất lớn trong việc đào tạo rất nhiều chuyên viên Việt nam.

Đến năm 1945, IBM Vietnam được chuyển vào Sài gòn và trụ sở đặt tại số 26 đường Gia Long, và là một chi nhánh của IBM France. Directeur là người Pháp, chuyên viên bảo trì lúc bấy giờ hầu hết là người Pháp. Chuyên viên nghiên cứu ứng dụng gồm có ông Lã Phu và các kỹ sư người Pháp, xuyên phiếu viên và điều hành viên là người Việt nam. Về sau, các chuyên viên bảo trì, chuyên viên kỹ thuật Việt nam được đào tạo để thay thế chuyên viên Pháp. Đến năm 1967, IBM Vietnam được chuyển sang trực thuộc IBM World Trade Corporation của Mỹ cho đến năm 1975.

Lúc đầu rất ít người Việt nam biết đến ngành này, máy móc thời bấy giờ còn rất thô sơ: máy điện toán là những máy cổ điển gọi là điện cơ kế toán, dữ kiện đưa vào máy để khai thác phải dùng phiếu bấm lỗ 80 cột, chương trình của máy được điều khiển qua bảng cắm điện rất giới hạn. Một hệ thống điện toán gồm có "máy xuyên kiểm phiếu" (perforator), "máy lựa phiếu" (sorter), "máy chọn phiếu" (collator), "máy đục phiếu" (producer), "máy toán" (calculator), và "máy in" (tabulator).

IBM Vietnam trong những năm đầu hoạt động ở Sài gòn hầu hết làm công tác nghiên cứu ứng dụng miễn phí và khai thác điện toán thuê cho các cơ quan chánh phủ và ngân hàng. IBM Vietnam có bộ phận gọi là Service Bureau hàng ngày nhận tài liệu từ các cơ quan để khai thác và cung cấp các bản tường trình theo nhu cầu của họ. Dần dần IBM Vietnam mở những lớp đào tạo các chuyên viên kỹ thuật như xuyên phiếu, điều hành viên cho các cơ quan và tiến đến đặt máy nơi đây để họ tự khai thác lấy. 

Nếu tôi không lầm thì khách hàng đầu tiên đặt máy điện cơ kế toán của IBM Vietnam là Bộ Tổng tham mưu Quân lực Việt nam Cọng hòa, và tiếp theo là Pháp Á Ngân hàng BFA, Tổng cục Tiếp vận, Bộ Tài chánh, Công ty Điện lực Việt nam, Đồn điền Cao su, Ngân hàng Quốc gia, Việt nam Thương tín, Công ty Shell, Esso, Sài gòn Thủy cục, Tổng nha Thuế vụ, Công ty Đường, Tổng nha Bưu điện, Bộ Quốc phòng, v.v... đều đã được thiết trí máy điện toán.

Cho đến năm 1960, máy computer đầu tiên được IBM Vietnam nhập vào Việt nam thuộc hệ thống 1401 (và cũng là máy computer 1401 duy nhất có ở Việt nam), ngôn ngữ programming là Autocodeur (tương tự như Assembler), hệ thống này được đặt tại Bộ Tài chánh trên đường Hồng thập tự. 

Đến năm 1957, điện toán rất được nhiều người biết đến và IBM Vietnam bắt đầu phát triển mạnh, các lớp điện toán được liên tục mở ra để đào tạo nhân viên cho các Trung tâm Điện toán.

Từ năm 1963 trở đi các trung tâm điện toán dần dần được thay thế bằng hệ thống 360-20 và tiến đến 360-40 hoặc 360-50, và một vài nơi đã được thiết trí hệ thống System-3 của IBM. Đồng thời các lớp thảo chương ngôn ngữ RPG (Report Program Generator), COBOL, ASSEMBLER, cũng như System Analysis được IBM liên tục mở ra để đào tạo nhân viên cho các cơ quan dân sự cũng như quân đội.

Tính đến năm 1975, Việt nam có những hệ thống sau:

IBM 360/50: Trung tâm Điện toán Tiếp vận, do Quân đội Mỹ bàn giao.

Trung tâm Điện toán Phủ Thủ tướng, do USAID bàn giao.

IBM 360/40: Trung tâm Điện toán Nhân viên, Tiếp vận, Tổng nha Cảnh sát, IBM

IBM 360/20: Trung tâm Điện toán Nhân viên, Bưu điện, Điện lực, BGI, Việt nam Thương Tín, Trung tâm Điện toán Hải quân, Ngân sách Ngoại viện, Cải cách Điền địa (Ghi chú: Theo anh Dũng thì đến năm 75, CDV đã xài máy IBM 360/40).

IBM System-3: Hãng Dệt Vinatexco (không biết rõ)

Phần trình bày của tôi nếu có phần thiếu sót hoặc không đúng xin anh em bổ túc thêm để chia xẻ cùng với những anh em khác.

Nguyễn Sĩ Chính