O^ng Ha`ng Xo'm --------------------------------------------------------

10/2001 - F1-Z1 :

Người mình hay nói “thấy kẻ sang bắt quàng làm họ”, riêng tui thì “thấy kẻ sang tình cờ làm ông hàng xóm”. Chắc quý thầy cũng biết tin cựu TT Th. vừa mất. Ổng dọn về làng Chồn chắc khoảng 10 năm nay nên tình cờ tui được làm hàng xóm. Nhà ổng nhìn xuống một cái hồ đẹp, có bến riêng để thả ca nô xuống nước chèo đi câu hay ngồi ngay trên bờ thả cần xuống nên lâu lâu tui được ăn cá trê hay cá chình. Lần sau cùng tui gặp ổng là cuối tháng 7 khi ông bà mời đi ăn kỷ niệm 50 năm ngày cưới, nhưng vì bà xã tui kẹt đi làm nên chỉ đem quà tới chúc mừng mà thôi. Bà Th. là người rất phúc hậu...

... Thứ 6 tuần trước, tui có đi viếng “Ông Hàng Xóm” ở nhà đám. Lúc đó khoảng 4 giờ chiều. Ngoài sân có chừng mười mấy người mặc quân phục Nhảy Dù cầm cờ vàng và cờ Mỹ, vài người cầm súng garant; bên trong cũng có mấy người lính Dù đứng dọc theo hành lang. Quan tài để giữa phòng, phủ cờ vàng, hai bên có hai người lính Dù đứng nghiêm. “Ông Hàng Xóm” mặc đồ ta, áo màu ngà, tóc trần, cái mặt hơi khác với lúc còn sống, chắc vì để lâu quá. Thân nhân và gia đình đứng quanh phòng đông nghẹt. Vừa bước vào phòng, đang lóng ngóng chưa biết làm gì, tui bỗng nghe “Bà Hàng Xóm” nói nhỏ “Chú thím Ph. kìa!”

Chuyện nghe kể lại: Có lần xe bà Tonton đang chạy, bỗng nghe tiếng còi hụ báo động xe cộ phải ép vào lề cho VIP đi, xe bà Tonton cũng ép vô, bà Tonton nhìn ra, cứ tưởng ai, té ra là bà Thủ Kh.. Bà Thủ đẹp nhưng hách xì xằng, hồi bả còn ở trong cư xá bộ TTM, có lần tay lính gác hái trộm mấy trái xoài, bả biết được, đòi anh đội trưởng giăng nọc đánh thủ phạm ngay trước mặt bả. Bây giờ, nghe nói là bà Thủ Kh. bị té gãy cổ nằm liệt gần 10 năm nay.

10/2001 - F1-B1 :

... Thầy bớt cái vụ khí công đi, để thì giờ mà tập đi bộ (khinh công!) và tập bắp thịt (tạ hay hít đất chẳng hạn). Thầy phải làm đủ 3 thứ mới được chứ còn cứ làm riết cái vụ khí công đó mà chủ yếu là stretching và relaxation thì không đủ. Lý do: Tập là một hình thức huấn luyện trước cho cơ thể quen đi để khi làm việc có hiệu quả cao. Ví dụ, mình phải đi từ điểm A tới điểm B (khinh công), cúi xuống (stretching) nhặt hòn đá (dùng bắp thịt) để mang tới điểm C (dùng cả ba thứ), xong trở lại điểm A và tiếp tục như vậy. Thầy thấy chưa, thiếu một vế là không được rồi.

Về chuyện đi bộ nhanh, tui xin thêm một tí là khi đi, hai bàn chân nên giữ cho sát hai bên một lằn chỉ tưởng tượng vẽ trên mặt đất, người rướn lên, tự nhiên là ngực sẽ ưỡn ra và bụng thót lại, đưa trọng tâm nhích ra trước một chút; để cho vui và dễ nhớ, có thể gọi là đi chân không (kịp) bén đất hay là đi kiểu... chó đạp lửa, hít vô khoảng 7, 8 bước, thở ra cũng vậy. Đi như vậy, sức nặng của mình bớt đè lên gót chân, đầu gối và thắt lưng, nói chung là bớt thốn, nên tốt hơn là chạy...

10/2001 - T1-Z1:

... Tui đọc bài của người flight attendant của DELTA 15 đáp xuống một làng nhỏ ở Canada mấy ngày mà nước mắt chảy ra không ngưng được, nhất là phần sau của bài viết. Thế là cuộc đời cũng còn đáng sống lắm chứ, vì vẫn còn những tấm gương và con người nhân hậu.

10/2001 - N1-Z1:

Mấy hôm rày nằm nhà đọc kinh và nghiền ngẫm về đời sống, xin có mấy lời bàn:

Thế gian là một trường học vĩ đại. Mà cái trường nầy ngộ nghĩnh lắm, học trò cứ “tự” (hay “bị”) đổi lớp lia chia. Nếu không khéo thì “tiến sĩ “ nhảy xuống “mẫu giáo” dễ như chơi. Sự thay đổi trèo lên tuột xuống nầy xảy ra trong từng sát na. Cứ lấy kinh nghiệm cuộc sống hàng ngày ở gia đình thì rõ. Nói theo kiểu Đại ca T.: Mới là “cục cưng” cười nói vui vẻ đó, bỗng biến thành “cục cứt” mà đố biết nguyên do tại sao, hỏi gì cũng không thèm nói, thiệt là rêm hết sức! Khi “thấy” rõ được cái trường học độc nhứt vô nhị này thì tâm trí an nhiên tự tại liền. Bộ khùng hay sao mà “người lớn” đi ăn thua với học trò mẫu giáo?

Còn có cái chân lý tuyệt vời khác nữa là: Tất cả sẽ tốt nghiệp tiến sĩ hết. Lần hồi rồi tất cả đều sẽ là Phật hết mà. Cái lý tưởng “One for All, All for One” nghĩ cho rốt ráo thì nó phải là “One is All, All is One”: ”Thế là cuộc đời cũng còn đáng sống lắm chứ, vì vẫn còn những tấm gương và con người nhân hậu.” (Lời Thầy T1).

... Nhắc tới Kabul thì các tuần qua có mấy bà con hỏi tui “thấy” sao? Liệu có phải “tận thế” không? Tui trực nhớ lời Thầy H1: “Thời gian là của Chúa mà!” Bàn chuyện thời gian là xía vô chuyện của Chúa... Thiên cơ bất khả lậu! Quá khứ là kỷ niệm, Tương lai chưa thành hình. Chỉ có Hiện tại là có thể mò mẫm rờ rẫm để ... vui sống được thôi. Chữ Present cũng có nghĩa là Quà tặng thì Hiện tại là món quà của Trời Đất ban cho, ta cứ lạc thiên tri mệnh.

Mấy năm trước có coi TV phỏng vấn Đức Đạt Lai Lạt Ma về chiến tranh thì Ngài nói đại khái không thể chỉ trách cá nhân của Hitler, Stalin v.v... mà phải nói đến đám đông ủng hộ họ và cả thế giới đã tạo ra cái cộng nghiệp để sinh ra các biến cố đó.

Tui bàn rộng ra thì cái tinh thần cá lớn nuốt cá bé, gạt gẫm, tiêu diệt lẫn nhau theo kiểu “hi-tech, dot com” bất kể tới người khác, bất kể tới thiên nhiên: Giàu có ở không ăn mấy chục ngàn năm không hết như Bill G. mà cũng còn muốn tóm thâu thêm nữa, muốn tiêu diệt hết mấy thằng khác, đã là nguyên nhân gây bịnh cho hành tinh nầy. Môi sinh ô nhiễm, thiên nhiên điêu tàn, con người ở các xứ xưa kia có tài nguyên phong phú thì đã bị “thế giới văn minh” khai thác cướp bóc triệt để, nghèo xơ nghèo xác... Như vậy làm sao có cảnh Thiên Hạ Thái Bình?

Tui nghĩ theo luật Thiên địa tuần hoàn, Xuân sinh Hạ trưởng Thu liễm Đông tàn, có lẽ nay tới lúc gần cuối năm, Bà Mẹ Thiên Nhiên (Mother Nature) giúp bầy con làm sạch sẽ dọn dẹp lại “nhà cửa” để chuẩn bị ăn Tết!

10/2001 - N1-T1:

Thầy T1 ơi, cởi áo lấy gì che ấm thân. Mời quý thầy đọc bài trích diễn văn của cựu TT Clinton mới đây tại Đại học Georgetown nói về nước Mỹ đang trả nghiệp “sát đạo” (giết hại, cướp bóc).

Hôm nay thứ sáu xin bàn lai rai. Theo Ngũ Giới Cấm, đại ý là:

Nhứt bất Sát sanh

Nhị bất Du đạo,

Tam bất Tà dâm

Tứ bất Vọng ngữ

Ngũ bất Tửu nhục

thì kể từ mấy trăm năm trước Mỹ đã tạo hai cái nghiệp ác dẫn đầu: Giết hại và cướp bóc đến gần như tiêu diệt những “chủ nhân” của đất Mỹ nầy vì họ bị coi như không phải là... con người! Theo tôi phải nói rộng ra đến cái chủ nghĩa thực dân ở Âu châu và nô lệ ở Mỹ.

Coi TV về các tài liệu bắt nô lệ thấy thiệt quá bất nhơn: Cứ qua Phi Châu xiềng dân địa phương đem xuống tàu chở về Mỹ giống như là bắt thú vật ở rừng hoang, bất kể bao nhiêu đau thương con mất cha, vợ mất chồng, gia đình tan nát. Lấy mạng sống, sự đau thương của chúng sanh khác để nuôi mạng sống và tạo “hạnh phúc” cho mình thì làm sao mà không mang họa. Trong luật nhân quả có yếu tố thời gian trong đó. Không dám đưa tay vào lửa, thời vì tích tắc là có hậu quả liền. Còn việc ác có khi cả đời mới thấy nên không biết sợ. Theo nhà Phật, Chúng sanh thường sợ kết quả mà không mấy quan tâm đến cái nhân.

Bực Bồ Tát sợ nhân nên không tạo nhân xấu, còn quả từ bao nhiêu đời nay xảy tới, hễ credit thì enjoy coi như thuận duyên cho việc tu hành, còn nếu là debit thì trả bill, vậy thôi.

10/2001 - D1-Z1:

Có một chuyện tôi nghe được từ hôm qua, nhưng bữa nay mới có thì giờ bàn. Số là bữa qua tôi đi làm sớm, lúc đó chưa có radio đài VN, tôi mở nghe đài địa phương, chẳng chú ý gì lắm mà chỉ cốt nghe có tiếng người cho đỡ buồn, trong lúc xe cứ “lâu lâu lại dừng”.

Lúc đó đang có mục thể thao hình như nói về đội football Red Skins của Washington, tôi nghe một anh nói cái gì mà dùng chữ “saucer and blow”. Cái người cùng làm show với anh ta cũng không hiểu, hỏi là gì vậy thì anh ta giải thích đó là một ngôn từ địa phương, tả cách uống cà phê, khi còn quá nóng để uống trong ly, người ta đổ ra đĩa thổi cho mau nguội rồi mới uống.

Câu chuyên gợi cho tôi một hình ảnh lạ mắt, kỷ niệm lúc mới di cư vào Nam. Nhà tôi ở đối diện với một quán ăn và cà phê bình dân. Sáng sáng tôi thấy có những người ngồi co một chân lên chiếc ghế đẩu. Cà phê bưng ra, rót trong tách, để trên một cái đĩa nhỏ hơi sâu. Từ từ khách sớt ra đĩa từng chút vừa một ngụm. Để đó cho khói bốc, nguội bớt rồi mới bưng đĩa lên húp. Đúng là phải dùng từ “húp” chứ không phải “uống” hay “nhấp”.

Vì cái hành động “húp” nó có kèm theo âm thanh. Âm thanh đó cộng với tiếng “khà” tiếp theo của người khách, biểu lộ cái “đã” của anh ta. Dạo học thi (Trung học đệ nhất cấp) tôi cũng mua cà phê đó uống. Nhìn thì đen kịt tưởng là ép-phê lắm, nhưng rõ ràng có mùi bắp rang nên uống vào mà tôi cũng vẫn ngáp như thường. Mẹ tôi vào nhắc “Thôi ngáp quá rồi, đi ngủ đi”.

Bây giờ nhớ lại tôi vẫn còn nghe như phảng phất cái mùi bắp rang đó và lại thấy thèm “mùi vị quê hương”!

10/2001 - N1-Z1:

Đọc email Thầy D1 khiến nhớ lại thời xưa. Ở dưới quê uống cà phê là chuyện quá sang, hàng dân dã năm khi mười họa mới dám rớ tới. Ông chú tôi “mần việc” ở Sài gòn mỗi lần cuối năm đều về quê thăm ông bà Nội của tôi và ăn Tết, chỉ lúc đó có chừng vài trăm gram cà phê chánh hiệu Martin thơm nực mũi. Sau nầy cà phê có bán lai rai tại các quán cóc ở nhà quê nhưng là thứ cà phê pha với hột vang. Lá cây vang như lá me, trái dẹp hột nhỏ, hột khô đem rang mùi rất thơm tương tợ như cà phê. Có điều uống vô không “phế” vẫn ngáp như Thầy D1 kể. Sau ngày trời sập, ở tù về đi mần việc tại Tổ hợp rồi Xí nghiệp của anh Sáu, cà phê mỗi ngày có khi tới 6, 7 cữ như Thầy T1 nói mà vẫn thấy không sao vì pha trộn quá nhiều bắp rang và nước cốt cau khô ăn trầu.

Qua tới Mỹ quen thói VN pha mỗi ly là một muỗng, ngày đầu tới phiên pha cà phê cho sở, cứ cái bình 20 cup là 20 quặng. Tụi Mỹ uống vô kêu trời như bộng, choáng váng mặt mày tim đập loạn xạ. Mới hay gặp đồ xịn phải bớt liều lượng.

Lúc nhỏ đọc chuyện kể là hồi Tây mới qua, có một ông VN bữa nọ vô tiệm Tây uống thử cà phê cho biết. Vì lần đầu nên phải dòm thằng Tây để bắt chước. Thấy thằng Tây đổ cà phê nóng ra dĩa thêm chút đường, ông nầy cũng làm theo. Nó thổi và lấy muỗng húp thử thì ổng cũng thổi cũng húp. Tới chừng vừa uống thì thằng Tây bưng cái dĩa để xuống sàn cho con chó của nó. Ông VN thì thôi đành húp cà phê dĩa... Không chừng vì húp kiểu nầy thấy ngon mà cái “pháp môn húp cà phê dĩa” được lưu truyền ở Nam kỳ thời xưa, mãi tới ngày nay lại được truyền pháp qua tận xứ Huê kỳ. Có điều là Thầy D1 chỉ nghe kể sơ nên không biết vị đó lúc hành pháp có kéo một chưn lên ghế hay không!

Ôi cái mùi vị quê hương làm sao mà quên được!

10/2001 - H1-Z1:

Nghe các Thầy kể truyện húp cà phê mà nhớ nhà quá. Khi về khu Tân Chí linh ở, ngay trước nhà có bà Thiếu tá, chồng đi cải tạo, mở quán cà phê, bà này rang cà phê y như Thầy N1 kể, có nước cau cho chát, có dừa rang cho béo. Dân Bắc ngày xưa uống cà phê cho thêm tí bơ sênh sếnh, mùa đông cà phê sữa cho mấy giọt rum, cà phê Tùng Đà lạt bị bọn Nhựt kiện vì có á phiện.

Cà phê được khám phá từ một tu viện ở Brasil, các cha thấy một loại cây, mùa xuân hoa trắng rất đẹp, mùa hạ trái chín đỏ ăn thử thấy tinh thần sảng khoái, có cha ăn nhiều quá “phê”, tối ngủ không được, mơ tưỏng... ! Một nhà văn Âu châu đã ca tụng cà phê bằng bốn câu thơ:

Đen như loài quỷ dữ

Tinh khiết như thiên thần

Dịu hiền như lòng mẹ

Đắng chát như tình yêu.

Nguyên văn tiếng Pháp :

Noir comme le diable

Pur comme l'ange

Doux comme la mère

Et amer comme l'amour.

10/2001 - N1-Z1:

Hồi xưa có lần nghe đài BBC bàn về cà phê giống như Thầy H1 nói, nhưng có thêm thắt : Lúc thấy đàn cừu ăn trái đó thì nhảy cỡn, hăng hái hẳn lên nên mấy cha mới làm thử, và các ngài thấy đã thiệt nên hái về trình với Cha bề trên. Ông nầy quở đây là trái của ma quỷ phải đem đốt đi. Khi bỏ vào lò lửa thì mùi thơm xông nực mũi, quý Cha hít đã quá mới lấy mấy trái nám đen pha nước uống thử thấy sảng khoái tinh thần bèn dâng lên Cha bề trên nói là thuốc bổ. Ông Cha chịu quá nên bầy đệ tử nói thật để xưng tội. Ông Cha đổi giọng, phán “Đây là quà của Chúa ban cho!”

10/2001 - T1-Z1:

Trong tờ tạp chí Khởi Hành số mới nhất tháng 10/2001, có nhiều bản dịch bài thơ Hồi Hương Ngẫu Thi (bài số 1), tui scan chuyển qúy thầy đọc cho biết. Cũng trong tờ tạp chí đó có trích in một đoạn về “Đề nghị cách dùng từ, dùng chữ, cho đúng” của giáo sư Nguyễn Đình Hòa, tui cũng scan kèm đây luôn. Đoạn trích không cho biết trích trong sách nào, có thể tác phẩm này chưa xuất bản. Những đề nghị này của giáo sư NĐH thật ra là đã thành “qui ước” của làng báo VN từ trước 75. Chỉ chưa thành “tiêu chuẩn” chính thức thôi (phải có một cơ quan như Hàn lâm viện mới quyết định cái này được).

Tui muốn nói một điều là từ cỡ 35-40 năm nay tui đã có thói quen viết và đánh tiếng Việt giống như vậy, chỉ có một chút khác thôi: tui theo phe chủ trương không dùng gạch nối cho các từ kép, kể cả từ chung và từ riêng. Tui chỉ dùng gạch nối cho các từ riêng viết bằng phiên âm từ tiếng nước khác. Chẳng hạn Sài gòn, Hà nội, nhưng Pa-ri, Ba-lê, va-li, Hoa-thịnh-đốn,...

Nhưng mà cũng không bắt buộc phải có gạch nối. Gạch nối sẽ dùng trong trường hợp dùng nhiều tiếng ghép lại thành một từ đặc biệt, chẳng hạn một người đàn-bà-trẻ-con (femme enfant), Cái anh-chàng-gọi-là-tiến-sĩ (the so-called doctor),...

Gửi để qúy thầy suy nghĩ thử xem...

11/2001 - T1-Z1:

Có người bạn gởi cho tui mấy câu thơ chữ Hán sau đây mà không cho biết tên tác giả. Có thể là ráp nối mỗi câu từ nhiều bài và nhiều tác giả. Thầy N1 và H1 có nhớ hay có tài liệu tìm giùm cho biết tác giả (từng câu) và tên bài thơ.

Toan tuần ngũ thập bát niên hoa

Tuế mộ tha hương ưu niệm đa

Khách cửu hồn vong thu kỷ độ

Bất tri hà nhật toại qui gia

(Nhìn lại đã được năm mươi tám tuổi

Năm tàn xa xứ lòng rất nhớ thương

Quên thân đất khách mấy mùa thu rồi

Chẳng biết ngày nào được trở về nhà)

11/2001 - N1-Z1:

Không nhớ là có đọc mấy câu thơ đó. Mà sao thấy nó mùi quá mạng nên tức cảnh mà phỏng dịch như sau, xin Thầy H1 cùng quý Thầy bổ túc và tiếp tục, như kiểu “thơ Quang Công” thuở nọ :

Tuổi năm mươi tám trôi qua,

Cuối đời buồn nhớ quê xa

Quên thân đất khách bao thu nhỉ

Biết đến ngày nào ta hồi gia?

(Theo tôi hiểu, “tuế mộ “ cũng có thể là tuổi về chiều, hồi xưa sống tới 60 coi như thọ rồi. 58 là chuẩn bị đi tàu suốt!)

11/2001 - B2-T1:

... Về ý kiến cách dùng từ khi viết tiếng Việt thì anh đã thấy cách viết e-mail của tôi rồi. Tôi dùng chữ VIẾT TIẾNG VIỆT bởi vì cái loại chữ ABC nầy chỉ là chữ phiên âm tiếng Việt theo qui ước Greco-Latin, chớ không phải thật sự là chữ Việt, nó chỉ có lịch sử trong vòng 200 năm nay, còn dân Việt chúng ta có lịch sử tới trên 4000 năm. Song chúng ta bị buộc phải chấp nhận nó là QUỐC NGỮ, và chính vì vậy mà không có một Hàn Lâm Viện nào xác định cách viết chữ Việt ABC này ra sao cả !!! Ngay cả loại chữ Hán Nôm của chúng ta có từ đời Trần Lê cũng chưa thật sự là chữ Việt nữa, chữ Việt thật sự đã bị DIỆT trong 1000 năm Bắc thuộc, giống như tình trạng chữ Hán Nôm bị diệt trong vòng có hơn 100 năm Pháp thuộc vậy!!! Vậy mà chữ Hán Nôm ngay từ thời trước cũng bị chê “Nôm na là cha mách qué “! Vì mạnh ai nấy viết mà không có một Hàn Lâm Viện nào đưa ra một qui ước. Thôi thì ta hãy tạm quên chuyện buồn nầy lại. Vì chỉ riêng việc “THA HƯƠNG”, “HỒI HƯƠNG” cũng đã khiến bao người buồn bực rồi.

Lần sau tôi sẽ ghi lại một bài thơ mà tôi đã làm hồi đầu năm, nhưng không gởi đi đâu cả, vì “mắc cỡ” về chuyện làm của mình...

11/2001 - T1-B2:

... Tôi mới đi nghe học giả Ballaban và giáo sư Ngô Thanh Nhàn nói chuyện về Hồ Xuân Hương và chương trình phục hồi chữ Nôm. Họ làm việc ở New York University [New York City] và được trường này support để thực hiện chương trình đó. Tôi cũng có lần mon men vào các lãnh vực này, nhưng vì còn “nặng nợ với bạn bè” quá thành ra không còn đầu óc và thì giờ.

11/2001 - B2-T1:

... Về việc bảo tồn chữ Nôm, tuy tôi cũng có ý mong mỏi, song vì ít thời giờ cho nên không dám nói là quan tâm. Nay được anh cho biết web của Ông Ballaban, khi rảnh tôi sẽ “thăm viếng” sau. Một lần nữa lại xin cám ơn anh.

Trong e-mail vừa rồi, tôi có viết là sẽ ghi lại mấy câu thơ do tôi viết sau khi xảy ra sự kiện Sept. 11. 01. Lúc ấy chúng tôi từ Seattle tới Maryland vừa được 2 tháng. Tôi có cảm tưởng một cuộc chiến tranh không thể tránh sắp xảy ra, và tôi nhớ lại khi xưa có lần đi xem film “La vallée de la paix”. Câu chuyện kể 2 đứa trẻ người Pháp đi tìm một vùng thanh bình. Gần giống như chúng tôi đã lưu lạc từ VN sang đây!

Giật mình sau một giấc mơ dài,

Mới biết nằm mê tự bấy nay!

Dở giấc quê hương hồn chửa tỉnh,

Một phen phiêu dạt thấu trần ai!”

Quả thật “BÌNH AN” là tự trong TÂM của mình chớ không thể chạy đi tìm ở nơi nào được!

Vừa mới rớt máy bay tại NY nữa, coi bộ NY của anh năm nay không được may mắn.

12/2001 - N1-Z1:

... Tới đây chợt nhớ cuốn sách bán chạy nhứt ở Mỹ mấy năm liền của Đại Sư S. Suzuki: Zen Mind, Beginner's Mind (không phải Dr. D.T. Suzuki danh tiếng lừng lẫy, người đã đem Thiền vào thế giới Âu Mỹ). Theo đó tu Thiền không khó ở ngộ, mà khó ở chỗ đừng đánh mất cái “Sơ tâm” (Beginner's mind).

Kinh nghiệm hồi ở Long thành, sau 7, 8 tháng thanh lọc thân xác, lần đầu nếm lại vị ngọt miếng đường thẻ thật tuyệt vời. Quý Thầy F1, H1 chắc còn nhớ cái cảm giác xuất thần nhập diệu với tô bò kho hay bún bò của tiệm Tàu trong trại: Một Thầy thì “sập thần vì” trước khi ăn, sau đó xuất hạn mồ hôi tật bịnh tiêu trừ, còn Thầy kia sau khi “độ” xong thì hậu môn không chịu đóng. Nhưng nói chung cái lưỡi lúc tiếp xúc với miếng thịt bò hẳn là “quá đã”! Bởi vì theo năm tháng cái thân xác đã trở thành “Sơ... xác” (hay xơ xác), cái tâm sạch bách hết, không còn chất chứa những gì nhàm chán trong bộ nhớ thì cái “sơ tâm” nay sẵn sàng để tiếp nhận mùi vị tuyệt vời của món ngon.

Theo tui chuyện xử thế và tu học có lẽ cũng tương tợ như vậy. Ví bằng không đánh mất sơ tâm, cái tâm mãn túc tuyệt vời lúc lần đầu tiên quen Bả thì sau nầy đâu cần phải “tu tập” cái pháp môn luyện cho thành “lỗ tai đàn bà, đếch có thèm hiểu, chỉ nghe tiếng động thôi”! Nếu vẫn trân trọng vui hưởng cái cảm xúc mới nguyên như thuở ban đầu lúc được kêu interview rồi có được job ở xứ người, thì sau đó mấy chữ “đi cày” sẽ nên thơ, giống như thằng nhỏ ngồi lưng trâu trong Quốc Văn Giáo Khoa Thư thời thơ ấu. Xin trân trọng cái Sơ Tâm, hãy luôn luôn là kẻ Bắt Đầu! Đó là lời khuyên của Đại Sư S. Suzuki.

12/2001 - N1-Z1:

Coi cái hình “65 years old” bỗng nhớ chuyện nầy: Có 1 cặp sau màn “ấu đả” thì “tu tịnh khẩu”, chỉ xài bút đàm. Bữa nọ thằng chồng viết: 4 giờ sáng mai kêu tao dậy đi công tác. Hôm sau nó thức 6 giờ như thông lệ, thấy tấm giấy để bên gối: 4 giờ rồi dậy đi!

... Hồi nhỏ ở chùa tui cứ mãi thắc mắc, nếu chư Phật thần thông quãng đại bất khả tư nghì như trong kinh sách thì sao không thị hiện cái thần thông đơn giản là cho mấy thằng ác ôn mỗi tối cứ nằm chiêm bao thấy điều ghê sợ khủng khiếp liên tu chắc sẽ cải hóa nó dễ dàng!

Tới năm đệ nhứt khi học điện xoay chiều, vô tuyến điện, mạch cọng hưởng v.v... tui thấy thiệt đã trúng chỗ ngứa, “ngộ” liền: Tâm linh của đứa chuyên làm ác cỡ như cái radio AM 1 đèn không sao bắt được “tần số và công suất microwave” cực mạnh của các bậc siêu phàm, cho nên muốn độ chúng sanh có hiệu quả thì các vị phải mang xác phàm để lân la gần gũi chúng sanh, chuyển cái tín hiệu cao siêu vào cuộc sinh hoạt tu học bình thường... Con đường tiến hoá là phải nhập vào trường học thế gian.

Không qua cuộc khảo thí ở cõi đời nầy không mong chi "đáo bỉ ngạn". Tui nhớ lại môn Hoá học nguyên tử và Vô tuyến điện và Thiên văn quả đã gây chấn động và “khai khiếu” cho mình.

2/2002 - N1-T2:

Cái câu đối trong tấm thiệp chúc Tết đã làm tui muốn khốn đốn. Hồi đó ở DBĐ có cha P. còi hình như ở tù mới ra, và ông gác dan Hồ thanh Bần ở trạm Hỏa Xa (đệ tử lâu đời từ hồi Thầy F. lận). Ăn cái tết cuối cùng trước khi trời sập (mà đâu có ngờ sập lẹ vậy), tui định nói với họa viên viết nguyên câu đối đó như vầy để dán ở Saigon Sub chơi:

Chiều ba mươi, nợ rối tơ vò, co cẳng đạp thằng bần ra cửa.

Sáng mùng một, rượu say túy lúy, đưa tay bồng ông phúc vào nhà.

May là không làm, nếu không thì mang họa vì sau ngày “phỏng d...”, gác dan lao công là chủ cao cấp của nhà máy. “Cách mạng 30”... còn phải đi học tập nữa kìa!

... Còn khoảng một tiếng đồng hồ nữa là giao thừa ở quê nhà. Tôi hình dung ra giờ nầy ở sau hè bà già chắc vừa bớt lửa bếp ở nồi cá lóc kho rục xương và nồi bánh tét đã khởi sự nấu từ sáng 30. Mấy anh chị cháu chắt tui thì hoặc đang quây quần quanh bếp hay ở nhà trên, trà nước lai rai trong đêm trừ tịch. Còn phần tui thì đang gõ mấy chữ nầy gởi quý Thầy để hồi tưởng về quê hương yêu dấu...

Tui còn nhớ lai rai mấy lời Phật, xin tặng Thầy H1: Tam giới duy Tâm, Vạn pháp duy Thức. Trong các Pháp, Tâm đứng đầu, Tâm làm chủ, lấy cái Tâm trong sạch tạo nghiệp nói năng hành động thì nghiệp lành theo mình như bóng với hình.

2/2002 - N1-Z1:

... Tui còn nhớ sau khi Thầy H1 lên máy bay đáo Bỉ quốc, qua đầu năm mới anh em ở cửa tiệm XDĐ Chợ Bến thành có đọc thơ nói về cái Tết đầu tiên ở xứ người, chiều ba mươi Thầy H1 cúng vái ông bà phù hộ cho sớm có việc làm. Tui và đại ca T. đọc đi đọc lại mừng cho người ra đi mà cũng thấy bùi ngùi...

Năm nay Radio và TV tại Cali truyền chương trình Tết coi bộ xôm tụ dữ. Có đài khởi sự phát hình từ 10 giờ khuya đêm ba mươi tới 4 giờ sáng mùng một Tết. Đủ thứ thập vật trong đó. Màn phóng sự chợ Tết ở VN nhộn nhịp quá chừng: Người đông như kiến cỏ, cô phóng viên nói lia lịa theo kiểu chuyển âm tiếng Việt trong phim bộ Hồng kông nghe thiệt tức cười: Một hộp bánh nội 4, 5 chục ngàn, bánh ngoại hơn 100 ngàn. Một chậu cúc mấy chục ngàn. Hỏi cách nào để lựa được dưa hấu ngon thì thằng cha bán dưa phang liền “Trái nào cũng ngon không cần lựa!”

Riêng chợ Tết Nam Cali thì khỏi nói, chen chân không lọt, kiếm chỗ đậu xe trần ai. Khác biệt với VN là Tết Nam Cali năm nay không thấy một trái dưa hấu nào hết, có lẽ tại thời tiết bất thường. Các món khác chắc không thiếu thứ gì. Riêng phần tui vốn là dân đồng quê, giống như Thầy F., vẫn thấy thiếu cái gì. Nhớ mùi cứt trâu bên đống lúa trâu vừa đạp xong, mùi sình lúc tát đìa cuối năm, mùi lúa mới mùi rơm đốt để nướng bánh phồng chiều 30 Tết.

Nói tới đây lại nhớ tới Thầy H1 nữa, hồi nhỏ tui đã la cà suốt buổi tại phòng tối tiệm chụp hình ở chợ quận để coi cái kỳ diệu của việc rửa hình. Bây giờ cứ mỗi lần Tết đến là nhớ tới cảnh bà già nhà quê cùng đám cháu chắt ngồi ngoài sân, nướng bánh phồng trên đám rơm cháy bập bùng gần bàn ông Thiên khói hương nghi ngút, tui ước gì lúc đó có máy mà chụp một pô với đề tài Hương Khói Đầu Xuân thì thật tuyệt. Hồi đó ông chú ở Sài gòn có cái máy Agfa chỉ có 1 tốc độ, ống kính không mở lớn nhỏ gì hết, có khi bấm hết phim mà quên mở nắp. Vậy mà giá mắc vô cùng, trong bụng ước sao lớn lên đi làm có tiền mua chơi cho đã!

Trở lại ăn Tết tại Cali, đêm ba mươi bày hương đăng trà quả trong nhà và trước sân sẵn. Đúng giao thừa lên nhang đèn cúng ông bà và mừng năm mới. Kế thức để coi chương trình đón Xuân cho hết, vậy mà gục hồi nào không hay. Sáng mùng một đi các kiểng chùa lạy Phật, chùa Cali quá nhiều thì thôi tùy bà, bà sao tui vậy. Có một chùa lần đầu mới viếng, chùa nhỏ mà ôi thôi không biết bao nhiêu cây kiểng, hòn non bộ, cái nào cái nấy tui ước chừng cả ngàn đô, nghĩ bụng không biết nghệ nhân nào gởi ở chùa đây? Tui hỏi một ông đạo thì ra tất cả là tuyệt phẩm đã từng đoạt giải ở các triển lãm, mà tác giả là... Thầy Trụ Trì!

Vô chánh điện thì bao nhiêu công trình nghệ thuật, khắc tượng, đều do Thầy làm ráo. Càng hỏi thêm càng giựt mình, ông Thầy đúng là đại tài, đã có sách, thơ hay xuất bản, nhiếp ảnh nghệ thuật đoạt giải lia chia. Chợt nhớ tới câu: Có hai đường để nhập Đạo, một là không biết gì, tâm như tờ giấy trắng, hai là chơi mút chỉ cho tới tuyệt đỉnh của nghệ thuật, thì đó là Đạo! Cái “nghiệp” của ông Thầy nầy chắc là con đường “chơi” nầy.

Ngoài các khóa tu học Thiền hành thường xuyên do chính Thầy phụ trách, ông Thầy và bổn đạo còn có truyền thống là cứ mỗi thứ ba hàng tuần đi thí thực ở công viên cho bà con không nhà, bất kể màu da sắc tộc. Thời tiết mưa gió gì cũng đúng theo lệ thường hành bình đẳng, tạo duyên lành cùng sanh chúng homeless qua bữa cơm chay. Tết năm ngoái gặp ông Thầy hăm “xì bánh xe nếu tụi bây không ở lại ăn cháo”, năm nay gặp Đạo sư đa tài, có lẽ là “hữu duyên thiên lý năng tương ngoä” chăng?

2/2002 - T2-Z1:

Hổm rày trên TV cứ nghe nói hoài về Enron bị bankruptcy gây nhiều ảnh hưởng lớn ở US, nhưng thực chất bề trong chắc cũng có nhiều ít ẩn tình. Các thầy ở Mẽo hầu hết đều ở trong ngành năng lượng, các thầy giải thích cho các thầy ở Âu châu biết với. Xin cám ơn quý thầy nhiều.

2/2002 - T1-Z1:

Mấy tuần nay tui bị “mờ người” vì công việc. Việc sở thì ít mà việc “chùa” thì nhiều, nhất là gần Tết phải tổ chức Tết cho cộng đồng VN ở đây. Vụ Enron theo tui hiểu thì như thế này:

Từ sau khi chính phủ Mỹ bắt các nhà đèn cạnh tranh (competition), các nhà máy sản xuất tách riêng ra khỏi nhà đèn, và chỉ có các nhà máy sản xuất cạnh tranh nhau, còn các nhà đèn thì chỉ lo chuyển vận, phân phối (vì vẫn là sở hữu chủ của các đường dây và trạm). Phần này vẫn bị kiểm soát bởi Ủy ban Tiện ích Tiểu bang (Public Service Commission). Nhà đèn còn có thể lo phần khách hàng tiêu thụ (customer service) nữa, nhưng phần này lại cạnh tranh với các energy provider.

Thị trường cạnh tranh của các nhà máy sản xuất tự nhiên sinh ra một loại business mới: các power marketer, chuyên đi tìm mặc cả mua energy của các nhà máy sản xuất với một giá sỉ nào đó, rồi bán lại có thể với giá sỉ cao hơn hoặc giá lẻ cho các nhà đèn, hay các energy provider. Enron là một anh power marketer. Mấy anh power marketer lúc đầu chỉ có một hai người lèo tèo, cùng với một hệ thống computer có internet và telephone. Ngồi ở một cái bàn ở một nơi nào đó, mấy ảnh bắt đầu quậy lên.

Thói thường, muốn cạnh tranh thì “cung” phải nhiều hơn “cầu”. Trong ngành energy, nhất là trong 10-20 năm nay ở Mỹ, đâu có xây thêm được nhà máy lớn nào đâu (nuclear), cầu thì càng ngày càng tăng, mà cung thì sụt giảm (máy cũ, hư,...). Do đó mới xảy ra cảnh power marketer mua $35/MWH mà bán lại $3500/MWH, đã làm cho tiểu bang Cali khốn đốn.

Trong vòng vài năm thôi, Enron vọt lên thành một đại công ty, bao trùm hầu hết các nhà máy sản xuất điện, chẳng những ở Mỹ mà còn ở vài quốc gia khác. Ai cũng biết cái chuyện mua $35 bán $3500 là cái chuyện không thể tồn tại, chuyện sơ hở của luật pháp, cũng có thể là chuyện “tham nhũng hối lộ” và quyền lợi cá nhân (nhiều tay cỡ tổng thống, phó tổng thống, các bộ trưởng,... có cổ phần trong Enron). Mấy tay đầu sỏ của Enron cũng biết như vậy cho nên “ăn non” vài năm, cổ phần mua cỡ $10-20, bán lại $70-80, một triệu cổ phần đem lời về tới 60-70 triệu đồng trong vòng có vài năm. Ngay lúc Enron còn lên, giá cổ phần còn ở mức $80-90, nhiều tay đầu sỏ đã từ chức, bán hết cổ phần, định là ôm tiền trúng số đi chỗ khác chơi, phủi hết trách nhiệm.

Nhà nước sửa sai, đặt ra nhiều luật lệ và điều kiện mới cho việc cạnh tranh của các nhà máy (bán thẳng cho nhà đèn, giá “nóc” [cap],...) Enron không còn mua $35 bán $3500 nữa mà trái lại, vào những giờ mức tiêu thụ thấp, Enron không bán hết được phần energy đã mua sỉ của các nhà máy, có lúc phải hạ giá bán xuống dưới $35. Tình trạng này làm cho mức lời của Enron sụt giảm thảm hại.

Đó là chuyện business chính thức. Thêm vào đó, Enron còn làm chuyện “bá đạo”, qua mặt bao nhiêu nhà băng và nhà nước, ngụy tạo hồ sơ kế toán để tăng số lời, giảm số nợ, để đi vay thêm. Thấy Enron “ăn nên làm ra” trong có vài năm, nhiều nhà băng tin tưởng đổ tiền ra cho vay, Enron mượn đầu heo nấu cháo. Các hồ sơ này Enron đã và đang tiêu hủy, Enron mướn hẳn một công ty với cả đoàn xe truck để làm việc tiêu hủy hồ sơ này. Bây giờ sập tiệm, giá cổ phần Enron từ $80-90 tụt xuống cỡ 20 cents, tài sản của công ty đâu còn gì đâu ngoài mấy cái buildings và giàn computers. Làm sao có đủ tiền để trả nợ nhà băng? Tiền để dành về hưu của nhân viên Enron phần lớn nằm trong cổ phần Enron, bây giờ coi như họ trắng tay.

Đại khái câu chuyện Enron là như thế, Thầy nào, nhất là HT, thấy có chỗ nào không đúng hoặc cần nói rõ hơn, xin lên tiếng.

2/ 2002 - N1-Z1:

Lý do chánh là do thị trường “chim cút” high tech, dot com khoảng 1998-2000. Thiên hạ ùn ùn nhào vô mua stock với bất cứ giá nào, không thèm đếm xỉa gì đến các lời cảnh cáo. Thử nghĩ cái PE ratio tức là tỷ số Price/Earning của rất nhiều stock lên đến cả ngàn. Thí dụ PE là 1000, tức là bỏ tiền ra mua thì phải đợi tới 1000 năm sau tổng cộng tiền chia lời (nếu vẫn như vậy) mới bằng tiền mua. Mà thiên hạ đâu có cần. Chỉ biết chim cút mua tháng nầy $10 vài tháng sau bán $40 thấy đã quá, lại thêm bao nhiêu thầy bàn ác ôn cò mồi kích động.

Đám đầu sỏ Enron nắm vững điều nầy. Để dụ thiên hạ vô bẫy, nó đã lập ra cả 100 công ty con. Mấy thằng con làm giấy tờ nhận của cha 100 triệu, mà thật ra chỉ có 10 triệu để “làm ăn” linh tinh. Cuối quarter thằng cha báo cáo có credit 90 triệu và tròng tréo thêm nữa gọi đó là tiền lời do công của Partners nên thưởng cả chục triệu bằng stock và tiền. Mấy thằng con “lỗ” 90 triệu thì hồ sơ dấu riêng không khai báo cho thị trường. Thiên hạ thấy Enron làm ăn 1 vốn 4 lời, nhào vô rần rần làm giá stock lên như chim cút. Nội bộ có mấy thằng có lương tâm gởi memo cảnh cáo thì đám còn lại cứ lờ đi, lại còn vụ tạo ra đám partner ma bỏ vô $6000 mua stock (được mua theo giá hồi “tạo thiên lập địa” quy ra có vài chục xu) vài tháng sau bán với giá 8, 9 chục, kiếm lời được bạc triệu. Trong đó có một thằng partner kiếm được hơn 100 triệu, nhảy ra khỏi đúng lúc Enron stock cao nhứt. Thằng nầy chắc biết rờ mu ... rùa vì sau đó là Enron xuống dốc. Làm sao dấu nhẹm hoài được, lòi ra sổ sách gian, từ đang lời mấy trăm triệu điều chỉnh lại thành lỗ mấy trăm triệu. Khách hàng, nhà băng hoảng bán đổ bán tháo và cứ thế mà “tuột dốc không phanh”!...

2/2002 - T1-N1:

Nhờ HT bỏ dấu giùm bốn câu thơ của vua Trần Nhân Tông dưới đây. Cám ơn nhiều.

Thuo be chua tung biet sac khong

Xuan ve hoa no ron trong long

Chua xuan nay ta da kham pha

Trai chieu giuong thien ngam canh hong.

2/2002 - N1-T1:

Xin bỏ dấu cho bài thơ dịch :

Thuở bé chưa từng biết sắc không

Xuân về hoa nở rộn trong lòng

Chúa xuân nay ta đã khám phá

Trải chiếu giường thiền ngắm cánh hồng.

Nguyên văn bài thơ chữ Nho:

Niên thiếu hà tằng liễu Sắc Không

Nhất xuân tâm tại bách hoa trung

Như kim khám phá Đông Hoàng diện

Thiền bản bồ đoàn khán trụy hồng

Tạm dịch đủ nghĩa như vầy:

Thuở bé chưa từng thấu đáo lẽ Sắc Không

Cứ mỗi lần Xuân đến là lòng ta ở trong muôn hoa

Hôm nay khám phá được mặt Chúa Đông rồi

Thì cứ từ giường Thiền nệm cỏ ngắm cánh hồng rơi

2/2002 - F1-Z1:

HT giỏi thiệt! Danh bất hư truyền! Sẵn dịp nói về thơ thiền của vua Trần Nhân Tông và sẵn đang có bài thơ khác nằm trước mặt, tui chép ra hầu quý thầy:

Cư trần lạc đạo thả tùy duyên

Cơ tắc xan hề khốn tắc miên

Gia trung hữu bảo hưu tâm mích

Đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền

Dịch:

Ở đời vui đạo hãy tùy duyên

Đói đến thời ăn mệt ngủ liền

Trong nhà có báu thôi tìm kiếm

Đối cảnh không tâm chớ hỏi thiền

Còn một bài về xuân nữa, cùng tác giả:

Thụy khởi khải song phi

Bất tri xuân dĩ quy

Nhất song bạch hồ điệp

Phách phách sấn hoa phi

Dịch nghĩa:

Ngủ dậy mở cửa sổ ra xem

Không biết xuân đã về rồi

Một đôi bươm bướm trắng

Vỗ cánh bay sấn tới cành hoa

2/2002 - T1-Z1:

HT và Thầy F1 đúng là “Hán rộng”. Bốn câu thơ (dịch) của vua TNT mà tôi nhờ HT bỏ dấu là do một người bạn gửi chúc Tết cho tôi. Tôi đã thử bỏ dấu mà vì cứ bị khựng lại ở câu thứ ba (Chúa Xuân nay ta đã khám phá) vì lạc vận, thành ra phải nhờ tới HT. Bản dịch đó hình như là của HT TThT (ở trong nước).

2/2002 - N1-Z1:

Nhắc lại nguyên bản của bài thơ:

Niên thiếu hà tằng liễu Sắc Không

Nhất xuân tâm tại bách hoa trung

Như kim khám phá Đông Hoàng diện

Thiền bản bồ đoàn khán trụy hồng

Tạm dịch 6 câu cho đủ nghĩa:

Tuổi trẻ nào hiểu thấu

Những lẽ Sắc cùng Không

Cứ mỗi lần Xuân đến

Trăm hoa rộn trong lòng

Đến nay biết mặt chúa Đông

Giường Thiền nệm cỏ ngắm hồng rụng rơi

Bàn:

Lời dịch của Thầy ThT, theo tui, có lẽ chưa cho thấy cái lý Sắc Không của nguyên tác. Tui nghĩ hai câu đầu tác giả nói về cái “Sắc” của tuổi thiếu niên rộn ràng với mùa Xuân trăm hoa đua nở. Dù có rán lấp ló tới cửa “Thiền” thì vẫn là... “dâm tăng”, thấy cái gì cũng ham... Hai chữ Đông Hoàng (Chúa ở hướng đông) là chúa Xuân, nhưng tui nghĩ miên man là hai câu sau đề cập đến cái “Không” của mùa Đông, muôn hồng ngàn tía rồi cũng phải rụng rơi. Thiên địa tuần hoàn theo lẽ Thành Trụ Hoại Không. Đã tới lúc về già rồi, đồng hồ lúc nào cũng chỉ 6 dớ, thì dù mỡ có treo miệng mèo mèo cũng lắc đầu. Đây là lúc: Biển ác mênh mông, quay đầu lại là bờ bến... Không muốn quay đầu cũng không được!

2/2002 - H1-Z1:

Một thời, ai cũng ca tụng Thomas Edison đã sáng chế ra được cái máy nói. Ông ta nhã nhặn trả lời: “cái máy nói là do tạo hoá sanh ra, tôi chỉ chế ra cái máy lập lại tiếng nói, nhưng có một điểm làm tôi hãnh diện là cái máy của tôi có thể tắt được”.

2/2002 - N1-Z1:

... Tui ngẫm nghĩ hầu như ai cũng không tránh khỏi cái TV hay radio hay máy nói bám riết theo mình, từ đó mà hiện ra biết bao nhiêu âm thanh sắc tướng đủ thứ phiền não trong đời, muốn tắt không được muốn đổi đài cũng không được. Đời khổ quá nên ai cũng khoái sướng. Tu hành hay “làm ăn” kiểu chi thì cũng để ... sướng mà thôi.

Tu theo nhà Phật đại khái có hai cách: Một là hết lòng niệm Phật và phải niệm liên tu để về cõi Sướng Tột Đỉnh rồi sẽ tu tiếp, lúc đó tu như thế nào sẽ tính sau. Hai là tu Thiền tới chỗ giác ngộ Tánh Không v.v... rồi dứt điểm luôn. Người niệm Phật là người muốn “đổi đài”, chán nghe thấy cảm nhận cảnh trần gian khổ lụy, khoái chuyện Vui Sướng (Cực Lạc). Còn người tu Thiền thì muốn “tắt máy”, sống với cái Tự Tánh vốn có sẵn từ khi chưa có không gian thời gian.

Đổi đài hay tắt máy là tùy theo cơ duyên sở thích của mỗi người. Đó là nói về cái Máy trong lòng. Còn “Máy trong nhà” thì tùy phước phần của... nạn nhơn. Nếu phước đức viên mãn thì bất chiến tự nhiên thành!

3/2002 - H1-N1:

Cái bài của HT chí lý lắm, nhân tiện nhờ HT giảng cho thế nào là Tiểu thừa, thế nào là Đại thừa, ngoài Bắc sư mặc áo nâu sồng, trong Nam vàng? Hình như bây giờ không còn Tiểu thừa nữa?

3/2002 - N1-Z1:

Bấy lâu nay bàn lai rai chuyện Đạo cùng vui với quý Thầy, và cũng là theo “đơn đặt hàng” của Thầy T1 từ mấy năm trước, cho nên mình tà tà đi theo “đường ngang” (dịch từng chữ là theo “tà đạo”!). Nay Thầy H1 hỏi làm tui giựt mình vì câu đó muốn trả lời phải đi “đường thẳng” (chánh đạo). Hai chữ Chánh Tà nguyên thủy không có gì là ... chánh hoặc tà cả, chỉ có ý nói: một là chĩa thẳng bon vô mục tiêu, hai là chĩa ngang không theo đường đã vạch sẵn. Cái đầu chắc ăn, cái sau dễ trật vuột.

Chơn lý khi hiện thành ý tưởng, âm thanh sắc tướng, thì muôn hình muôn vẻ, làm sao có tôn giáo nào hay bộ phận của tôn giáo nào giữ độc quyền ban phát chơn lý được dù người ta vẫn cố làm và chụp mũ cho nhau: Tao chánh Mầy tà!

Trở lại việc Tiểu thừa hay Đại thừa trong Phật giáo thì tui hiểu như vầy: Danh xưng Tiểu thừa là do quý vị tự nhận là Đại thừa gán cho Phật giáo Nam tông (Tích lan, Miến, Thái, Lào, Miên và Giáo hội Phật giáo Nguyên thủy tại VN). Nam tông cho là họ làm đúng theo cách sinh hoạt của Tăng đoàn lúc Phật còn sanh tiền. Trì bình khất thực, ngày ăn một bữa không quá giờ trưa. Không nấu nướng, không chứa lương thực của cải, v.v... Tụng kinh bằng tiếng Pali như ngôn ngữ Đức Phật. Tuyệt đại đa số kinh điển của Đại thừa (Hoa Nghiêm, Pháp Hoa, Lăng Nghiêm, Kim Cương, A Di Đà, v.v...) hoàn toàn không thấy dấu vết gì trong Nam tông vì Nam tông không nhìn nhận là do Phật thuyết. Các nhà sử học Phật giáo cũng nhìn nhận là các kinh Đại thừa chỉ xuất hiện sau khi Phật nhập diệt hơn 500 năm.

Còn Đại thừa thì bị Nam tông kêu là phái Tân tiến vì không đúng như thời Phật sanh tiền. Kinh điển thật siêu việt nhưng không phải lời của Phật. “Xịn” thì có xịn mà không “gin”. Điểm lạ là tất cả kinh Tiểu thừa đều có trong kinh Đại thừa tuy rằng các chùa Đại thừa không tụng đọc. Còn vụ áo thì áo vàng là “gin”, còn áo nâu là do tình hình thực tế về sau phải sanh hoạt làm việc. Lý tưởng Đại thừa là Hòa quang hỗn tục, Nhứt nhựt bấc tác, Nhứt nhựt bất thực. Sống lẫn với đời nên chế ra áo nâu cho tiện. Áo vàng chỉ mặc khi hành lễ thôi.

Ở VN có ít chùa Tiểu thừa. Tại Sài gòn tui nhớ hình như chỉ có chùa Kỳ Viên, các tỉnh miền Tây có các chùa Miên. Miền Trung và Bắc hình như không có chùa Tiểu thừa nào hết...

... Điểm khác biệt rõ nét là đa số chùa Nam tông chỉ thờ một tượng Phật Thích Ca “lịch sử”, không có chư Phật và Bồ Tát huyền bí khác. Trong chùa không có bếp vì chỉ đi khất thực. Gần tới giờ trưa là trở về chùa, được gì ăn nấy không để ý chay mặn, không có hoặc không đủ ăn phải chịu. Các thầy sống chung trong Tăng đoàn để tu học, chữ Tăng già là theo ý nghĩa nầy. Có vị còn theo triệt để như thời Đức Phật, nếu không nhằm mùa mưa thì tối ngủ dưới gốc cây. Đức Phật còn dạy không được ngủ cùng một gốc cây nhiều đêm vì sợ ở lâu đâm ra quyến luyến chăm sóc vun quén chỗ đó. Đúng là tinh thần vô ngã.

Nói tới đây nhớ “Ông Về Hưu” ước lúc trời chiều ngồi ở một cái rễ cây bàn chuyện đạo đời (không được ngồi một rễ cây nhiều lần!) Lại nhớ hồi nhỏ nhà đưới quê cạnh bờ sông có gốc xoài rễ de ra trên mặt sông. Có đêm trăng sáng vằng vặc, xa xa lập loè ánh đèn mấy xuồng câu tôm, trăng trong gió mát, ra ngồi đó mà... ị thì thật tuyệt. Kỷ niệm tếu thuở 9, 10 tuổi đó giờ nầy còn nhớ như in.

... Theo tui hiểu thì trước kia đại đa số các nhà nghiên cứu và tu học Phật của Âu Mỹ đều theo Nam tông (Tiểu thừa) vì nội dung kinh điển rất thích hợp với tinh thần khoa học, chuộng thực tế, kinh điển chép lại cuộc đời và lời giảng dạy của một người tên Sĩ Đạt Ta nhận thức được nỗi khổ ở đời mà tìm được đường thoát khổ và tu tập thành tựu.

Ngoại trừ các chuyện về tiền kiếp, hầu như không có giáo lý “huyền nghĩa” như trong các kinh điển Đại thừa mà sau khi Phật qua đời phải có biết bao nhiêu sách vở để giảng giải về các thâm nghĩa, mật nghĩa huyền nghĩa nầy. Khó hiểu vì rất nhiều lời văn “mâu thuẫn”, hoặc đầy “huyền bí” như trong truyện thần thoại, chưa kể đến các câu chơn ngôn, thần chú không hiểu nổi nên không phiên dịch. Quý Thầy đọc kinh Kim Cang hay kinh Pháp Hoa chắc đã thấy điều nầy. Có bực Đại Sư tu theo Đại thừa, với lòng thành kính tin tưởng đó là lời Phật, mà có lần vị nầy phải nói kinh Đại thừa chỉ để trên bàn thờ mà thờ!

Sự khác biệt trên kinh sách giữa Tiểu thừa và Đại thừa cho đến nỗi có nhà tu theo Tiểu thừa gọi Đại thừa là “con hoang” (mà “hoang” nhứt là Thiền tông!).

... Hôm qua sau khi phụ họa với Thầy TK (không phải Tỳ Kheo đâu nghe) tui đọc được mấy câu trong Tứ Thập Nhị Chương Kinh như sau:

"Nầy các Thầy Tỳ Kheo! Ta không thấy một cái gì khả ái như vậy, đẹp đẽ như vậy, mê ly như vậy, trói buộc như vậy, say sưa như vậy, chướng ngại cho sự tu tập như vậy.

Nầy các Thầy Tỳ Kheo, đó là nữ sắc!

Nầy các Thầy Tỳ Kheo! Người nào ái nhiễm, tham luyến, say đắm nữ sắc, sẽ ưu sầu lâu dài vì bị sa vào uy lực của nữ sắc. Đàn bà khi đi, khi đứng, khi ngồi, khi nằm, khi cười, khi nói, khi hát, khi khóc, khi bất tỉnh, khi chết đều có thể chinh phục được tâm của đàn ông.

Nầy các Thầy Tỳ kheo! Nếu có ai nói rằng đàn bà là bẫy mồi toàn diện của Ma vương, thì người ấy đã phát biểu trung thực về đàn bà.”

Quý Thầy ôi! Thời Phật các đệ tử là bậc Thánh Tăng mà còn bị “cảnh cáo” như vậy... Ông Cao Huy Thuần khi bàn việc tu có nói đại khái hễ có tu tập là có ma, mà con ma dữ nhứt là “ma pham”, tức đàn bà. Ma ơi! Ta với Người như cỏ với lửa. Lửa tới thì cỏ phải lẹ lẹ tránh xa. Nữ sắc tạo ra cái ham muốn không gì lớn bằng. Lớn đến nỗi Phật phải nói đến mức nầy: May là chỉ có một cái như vậy, giả sử có cái thứ hai thì thiên hạ không còn ai hành đạo được nữa!

... Kinh Tiểu thừa có lời văn, cách nói rất mộc mạc, dễ hiểu. Quý Thầy coi đoạn Tứ Thập Nhị Chương Kinh kỳ trước thì thấy. Tuy rằng trong kinh cũng có vài chỗ (tui chưa trích) có “ngôn ngữ Thiền” mà một Đại Sư nói là do đời sau thêm thắt vào. Hoa gấm Thiền làm hỏng cái duyên mộc mạc của bản Kinh, như cô gái quê của Nguyễn Bính “đi tỉnh về” chẳng thấy thêm gì, chỉ thấy “hương đồng gió nội bay đi ít nhiều”.

Điểm khác nữa là Phật giáo Tiểu thừa trân trọng bảo tồn triệt để việc giữ giới. Giữ giới đây không phải là vì sợ mà vì “Thấy và Vui”. Giới cần cho việc tu học cũng như hơi thở cần cho sự sống. Hành giả “thấy” thở được thì sướng, không thở thì chết ngộp cho nên “vui vẻ” ... thở. Hơi thở mà ngưng thì:

Ô hô! Tam thốn thổ tại thiên ban dụng

Nhất đán vô thường vạn sự hưu!

Giới sụp đổ rồi thì Định, Huệ cũng tan tành. Bàn rộng ra Giới là Đạo, là quy luật tự nhiên. “Thấy và Vui” sống theo quy luật cho tới lúc Mình là Giới, Giới là Mình thì hạnh phúc tuyệt vời.

... Giới Định Huệ ở Tiểu thừa là để thoát Khổ. Chữ Khổ ở đời sống được đặc biệt nhấn mạnh là do ham mê (ái dục) để làm cho “đã” cái Ta. Khi diệt được cái Ta (vô ngã) rồi là Giải thoát. Chỗ hiểu lầm là cho Tiểu thừa còn ích kỷ, chỉ lo giải thoát cho mình. Nói tới Ích kỷ thì phải có Ta và Người, ích cho Ta không ích hoặc hại cho Người. Đằng này đã đạt đến Vô Ngã rồi còn ích kỷ nỗi gì nữa!

Quả vị của Tiểu thừa là Tứ Thánh: Tu Đà Hoàn (Nhập lưu), Tư Đà Hàm (Nhứt lai), A Na Hàm (Bất lai) và cao nhứt là A La Hán (Vô sinh) cũng bị chê là hàng thấp nhứt (Thinh Văn) trong hai cái thấp Nhị Thừa (Thinh văn kế đó là Duyên giác), mà đó là quả vị của các Đại đệ tử tức là những người được giáo hóa trực tiếp từ Phật. Không thấy ghi chép di ngôn nào của các vị ấy chê phẩm vị của mình cả, thành ra nếu không dùng cái common sense thì càng đọc nhiều kinh sách về mấy danh từ phân chia cao thấp nầy càng dễ bị phân tâm và có thể đưa đến tự cao, cố chấp là hai cái chướng ngại cực kỳ to lớn trên đường đạo lẫn đường đời.

Đạo không phải hay ở Tướng mà là hay ở Dụng. Không phải ở Giáo lý hay mà ở kết quả tốt của việc “Giáo dân qui thiện”, ở kết quả tốt của sự thực hành. Những lời vừa qua là lời bàn tâm sự riêng giữa anh em trong nhà. Tui hoàn toàn không có ý để “trình làng” mà chắc là sẽ gây tranh cãi như đã thấy trong các bài vở về đạo xưa nay. Nói tới đây càng thấy “thấm” lời Đức Phật : 40 năm thuyết pháp ta không nói tiếng nào!

... Hôm nay xin bàn kết thúc phần Tiểu thừa: Tứ Diệu Đế (Bốn Chân Lý Cao Thượng) và Bát Chánh Đạo (Tám Con Đường Đúng) mà quý Thầy đều biết, là giáo lý chánh yếu được nhấn mạnh ở Tiểu thừa. Về tu học thì theo tui hiểu, ngoài Giới luật được triệt để tuân thủ, xin kể đại khái vài phần chánh như Tứ Niệm Xứ và Tứ Vô Lượng Tâm.

Tứ Niệm Xứ là phép quán xét:

Thân bất Tịnh

Thọ thị Khổ

Tâm vô Thường

Pháp vô Ngã.

Nói chung là “THẤY” cái Không Sạch, Khổ Não, Vô Thường, Vô Ngã của cuộc đời để thức tỉnh. Còn Tứ Vô Lượng Tâm là Từ, Bi, Hỉ, Xả tức rải tâm rộng ra khắp cả, cùng chúng sanh đồng an vui hết khổ, mà không chấp nhứt vướng mắc chi hết: Tâm Từ là ý nguyện cho mình cùng tất cả chúng sanh được an vui. Trong kinh có đoạn nói Như Lai sống giữa núi rừng chung quanh là hổ báo lang sói hưu nai. Như Lai không sợ con vật nào và cũng không con vật nào sợ Như Lai. Chính là nhờ tâm Từ bảo vệ Như Lai sống yên ổn. Lúc Phật về thăm hoàng cung lần đầu, Thái tử Ra Hầu La 7 tuổi khi ra chào cha đã nói “Chỉ cái bóng của Như Lai không thôi cũng đủ làm tâm con mát mẻ lạ thường”.

Xin bàn thêm quý "Thầy" nào lại gần chim chim bay, gần chó chó sủa chó rượt là chưa thị hiện rốt ráo Tâm Từ Tâm Bi cảm thông nỗi đau khổ của chúng sanh mà ra tay cứu giúp đó nghe. Từ Bi Tâm thể hiện trong bài kệ sau:

Khi còn thế giới

Khi còn chúng sanh

Tôi nguyện đời mình

Giúp đời bớt khổ

Tâm Hỉ là vui mừng với sự may mắn vui vẻ hạnh phúc của chúng sanh. Thấy người thành công hạnh phúc thì mình cùng vui, trong lòng không chút ganh tỵ ghen ghét. Đó là thực hiện tâm Hỉ. Tâm Xả không vướng mắc giữa giàu nghèo sang hèn xấu đẹp quyền uy, nói chung là không bị Quyền, Danh, Lợi, Tình sai khiến nên giữ được chánh trực công bình. Người có tâm Xả thì:

Phú quý bất năng dâm

Bần tiện bất năng di

Uy vũ bất năng khuất

Các đệ tử thời Phật nhờ nghe được lời giảng (thanh văn) và tu học mà đắc quả Tứ Thánh nên gọi là các bực Thanh Văn. Còn các bực minh triết sống không nhằm thời Phật, tu học thấu đáo lẽ Thập Nhị Nhân Duyên (duyên giác), phá được cái mắc xích (mà theo tui, ái dục là cái cơ bản) trong 12 mắc xích dây chuyền của sự tái sinh luân hồi nầy mà giải thoát thì gọi là bậc Duyên Giác. Còn gọi là Độc Giác Phật vì các Ngài không gặp thuận duyên nên chỉ giác ngộ một mình (độc giác), không truyền đạo.

Tới đây xin hết phần thăm viếng ngắn ngủi “hoa đồng cỏ nội” của Tiểu thừa. Kỳ tới mời quý Thầy vào một vài phần của “vườn Thượng Uyển” muôn hồng ngàn tía, siêu đẳng tuyệt vời, vô tận vô biên, bất khả tư nghì của Đại Thừa.

3/2002 - F1-Z1:

Đọc bài HT viết, chưa làm gì hết mà đã thấy trong người mát mẻ giống Ra Hầu La rồi đó! Cám ơn HT! Tui nói để về thử tới gần chim và chó coi sao. Bị tới gần chim thì hay nghĩ tới bồ câu quay và gần chó thì nhớ tới mùi chả chìa Hà nội nên chim bay và chó rượt là cái chắc...

3/2002 - N1-Z1:

Đọc Kinh kể chuyện Đức Phật ở núi, chợt nhớ tới tự truyện của Hư Vân Hòa Thượng, một Thiền sư vĩ đại nhứt của thế kỷ 19 và 20, hồi hơn 100 tuổi ngài bị Trung cộng đập nhừ tử, tụi nó thấy chết thiệt mới bỏ đi thì Ngài lại lai tỉnh, cứ bị đánh đập chết đi sống lại như vậy không biết bao nhiêu lần rốt cuộc kẻ cực ác cũng phải sợ mà ngừng tay. Lúc thập tử nhứt sinh Ngài đọc bài kệ đại ý: Con cá vì xót thương đàn kiến đang rỉa xác mình, sợ chúng nó chết chìm, mà không nỡ nhảy xuống dòng nước!

Ai cũng tưởng Ngài sẽ chết sau đó không lâu vì thương tích trí mạng. Nhưng rốt cuộc Ngài thọ tới 120 tuổi, gần một trăm năm phụng sự đạo pháp Ngài để lại không biết bao nhiêu chùa chiền và đệ tử. Tự truyện kể khi mới trụ sơn thấy cọp beo lai vãng gần bên cũng ớn, Ngài chú nguyện nếu không có nghiệp sát với đám nầy xin nguyện được yên ổn tu hành, trái lại thì cũng đành vô bao tử tụi nó thôi. Sau mấy lần “hù dọa” thì hai bên chung sống hòa bình, việc ai nấy làm.

Truyện Tìm Nơi Khuất Gió trong Bản Tin THĐL các năm trước kể một ông Thầy có giảng "Không phải thấy cọp đói đưa cho nó ăn mình là đủ mà phải làm sao cho nó ăn mình rồi, không ăn người khác nữa!" Tui có ý tức cười như vầy: Phải làm sao cho ăn mình rồi thì nó “nhợn”... tởn tới già, kiểu như có lần coi TV về thú rừng, một con beo ba chớp ba nháng táp một con “skunk” rồi phun ra liền, con beo tối tăm mặt mũi ụa mửa tới mật xanh vì cái xạ của con skunk nầy. Từ đó về sau cha nó biểu nó cũng không dám rớ tới nữa!

4/2002 - N1-Z1:

Tháng trước coi TV có đoạn phóng sự về một ông Cứu Hỏa (hay Cảnh Sát, không nhớ rõ) sau mấy mươi năm phục vụ, sáng ngày 11 tháng 9 tới sở để ký giấy hồi hưu và về nghỉ luôn. Đang ký giấy tờ thì có tin khủng bố, ông nầy buông viết tự động đi theo đoàn cấp cứu tới WTC rồi chết trong tòa nhà sập. Câu chuyện rất cảm động.

Nhân đây nhớ lại năm Mậu Thân, sáng mùng một Tết, mấy ông anh được nghỉ phép ăn Tết ở nhà, khi nghe đài phát thanh loan tin, lúc đó đang ăn nhậu liền bỏ đũa dông về đơn vị ứng chiến. Bà già mếu máo chạy tới chạy lui quýnh quáng gom góp mấy thứ bánh trái nhét vô túi xách của các con, không biết an nguy ra sao cho đàn con lính tráng. Cả nhà đang sum họp trong ngày đầu Xuân bổng nhiên lạc đàn.

... Đây là cái Tết nhớ đời!

4/2002 - N1-Z1:

Tuần rồi coi TV đài VN phỏng vấn Lê Uyên trọn buổi về đời ca nhạc của cặp Lê Uyên Phương rất hay. Bà vợ Lê Uyên khen ông chồng đã sống một đời thánh thiện hết lòng vì mọi người và ân hận là đã làm buồn lòng, không nghe lời khuyên chí tình của ông chồng: Hễ biết đủ là đủ, hạnh phúc ở ngay trong đầu mình chớ không ở đâu khác. Giờ đây càng sống thêm một ngày càng thấy lời của “anh ấy“ là đúng, nhưng nay thì anh Phương đã không còn! Bà vợ tâm tình với khán thính giả “Còn giây phút nào sống chung hãy dành trọn tình thương yêu cho nhau”. Buổi phỏng vấn có đệm các video của Lê Uyên Phương ca chung hay quá. Riêng tui nghĩ có lẽ chưa có cặp nào ca “bè” harmony hay bằng Lê Uyên Phương, nhứt là khi trình diễn với chiếc áo bà ba (?) nâu và cây đờn guitar thì thật tuyệt vời, lời ca tiếng nhạc cách trình diễn như đi tận vào lòng người. Tiếc rằng các hãng video lại đã để lỡ dịp, không làm kịp một chương trình video đặc biệt cho cặp nầy. Kỳ trước cũng vậy khi chuẩn bị chương trình cho Phạm Đình Chương thì ông nầy mất. Uổng quá!

4/2002 - T1-Z1:

Cặp Lê Uyên Phương là một cặp xuất sắc, ngay cả từ hồi còn trẻ ở Đà lạt. Tuy nhiên, có tài thì cũng có tật. Nhất là nghệ sĩ. Với lại, người VN mình chỉ khi nào chết đi hay thất bại bị tù tội thì mới được xưng danh là “anh hùng”. Còn nếu thành công, nếu còn sống, thì thế nào cũng bị moi cái xấu ra mà đả kích.

... PĐC có cuộn băng video nhạc thính phòng “40 năm ca nhạc PĐC” làm từ trước khi PĐC chết. Cuộn băng này hình như không được phổ biến lắm vì có lẽ gia đình không muốn làm thương mại cuốn băng này...

4/2002 - T2-Z1:

Hôm qua rỗi rảnh đọc bài Cái chết u uẩn của HH Tường, làm bần tăng suy nghĩ mãi :

1) CS coi cái chết của HHTường, cũng như của TVTuyên, TTThâu ... như cái chết của con kiến, con trùn, mà họ dẫm phải trên đường mòn HCM, miễn sao họ bò vào được hốt bạc ở miền Nam là yên tâm rồi!!!

2) Bản thân bần tăng rất ngưỡng mộ HHT, khoảng năm 18-20 tuổi, phục nhất trong truyện Phi Lạc sang Tàu. Rồi đùng một cái lại thấy HHT, TVÂn, TKVàng... lại theo thờ Bảy Viễn.

Có phải thời đó đang nhiễu nhương, lại thấy Bảy Viễn cũng có những hành động anh hùng như Tống Giang mà ông ta về thờ. HT cho biết lý do tại sao? Con trai của HHT là Hồ Xích Tú cũng là thầy dạy ở CN môn Construction aéronautique (KS hàng không làm ở Air VN) dường như về sau có ra ứng cử DB thời ông Thiệu.

4/2002 - T1-Z1:

Tôi có đọc bài về HHT cách nay mấy tháng rồi, hình như trên một tờ báo ở Cali. Tác giả (ĐTN) là một Luật sư có hoạt động chính trị, do đó mà nhiều chi tiết về HHT đã được nhìn và hiểu theo nhãn quan của người làm chính trị. Mình khó lòng biết được sự thật.

Từ ngày xưa, tôi có biết chút ít về HHT, con người, tác phẩm, và gia đình. Đã từng gặp và đã từng hầu chuyện. HHT là một người cực kỳ thông minh, nhạy bén, có trí nhớ siêu phàm, đầu óc phân tích và tổng hợp tuyệt vời. Tiếc rằng ông cũng giống như Nhất Linh Nguyễn Tường Tam, chỉ vì tinh thần nhân đạo tiểu tư sản, không “ăn” được bọn CS.

Dẫu sao bài viết này cũng cho mình có được ít nhiều hình ảnh sinh hoạt trong tù CS của HHT.

4/2002 - N1-Z1:

Lời đồn đãi, nếu tới mức độ cao tức tuyên truyền có tác hại ghê lắm. Truyện Tăng Sâm Giết Người trong Cổ Học Tinh Hoa kể: Tăng Sâm một bậc đại hiền đại hiếu và là đệ tử của Đức Khổng Tử. Bà mẹ biết rõ con mình hơn ai hết vậy mà khi nghe thiên hạ đồn đãi tới lần thứ bảy thứ tám gì đó, bà già hoảng tông cửa chạy mất!

Bởi vậy hèn chi ông Trời sinh 2 mắt 2 tai 2 mũi mà chỉ có 1 cái lỗ miệng để vừa ăn vừa uống vừa nói. Còn ông Phật thì nội cái lỗ miệng có đặt ra tới 5 giới cấm: Ẩm tửu (nhậu nhẹt), Vọng ngữ (nói láo), Lưỡng thiệt (đâm thọt, ăn đằng sóng nói đằng gió), Ỷ ngữ (ba hoa chích chòe), Ác khẩu (nói ác độc). Tui nhớ hình như có một Thầy có lần tâm sự là hễ mấy bà mà xáp lại nhỏ to là Thầy thấy rêm lắm, sau đó có đính chánh cách gì bả cũng không thèm nghe, với lập luận “không có lửa làm sao có khói!”

Cho nên tới từng tuổi nầy cái gì có tính cách tường thuật về người nào, nếu tốt thì tui mừng lây, còn không tốt thì bỏ qua, cái đó chưa chắc đúng với sự thật, dù có thật đi nữa thì thông cảm dùm, không dám chê bai. Tới lúc đụng chuyện mới biết đá vàng, chưa chắc gì mình làm tốt hơn đâu. Nếu khoe là bảnh thì luật Nhân Quả đem việc đó thử mình liền: Ghét của nào Trời trao của đó!

4/2002 - N1-Z1:

Hôm nay 30 tháng tư kỷ niệm ngày trời sập. Mấy bữa rày coi đài VN chiếu phim Chúng Tôi Muốn Sống cảm giác vẫn như mới nguyên.

Đúng là nhơn loại tới hồi mạt vận khiến gặp quẻ “Thiên Địa Bỉ”, mới có ma quỷ viết ra các thứ kinh “Mác xít Lê nin nít, Mao ít”, từ đó tạo dựng nên cái cơ chế mà các cựu VC gọi là cơ chế man rợ, ai dính vào đều kẹt cứng, có muốn làm khác cũng không cựa quậy được. Mấy năm trước tui có đọc hồi ký của Trần Quỳnh (bí thư của Lê Duẩn), theo đó thì đám chóp bu L Duẩn T Chinh VN Giáp NC Thanh v.v... vẫn phải giữ mình như thường, hễ nói trật “kinh điển” hoặc ngược với “tập thể”, nhẹ thì bị phê bình, nặng thì mất chức, thành ra tên nào cũng phải dựa vào “kinh” và phe đa số để giữ ghế. Vài tên đầu sỏ sau khi được hạ cánh an toàn rồi mới dám hé miệng nói về cái cơ chế man rợ nầy.

Thành ra câu “Làm văn hoá mà lầm thì giết muôn đời” hơn 2000 năm trước của Lão Tử thâm thúy làm sao! Tuần rồi may gặp được collection ấn bản mới nguyên 17 cái DVD tài liệu về World War II và 1 DVD movie The Longest Day (Le jour le plus long, năm xưa đã chiếu ở Sài gòn), tui thấy đã quá làm luôn vì quá rẻ (tổng cộng cỡ 60 đô). Ngồi lai rai coi mà nghiền ngẫm về cái ngu xuẩn và cũng là nghiệp báo vì vô minh của con người.

... Chắc quý Thầy đều rành “triết lý” sống của dân Nam kỳ thuở trước:

Kiến nghĩa bất vi vô dỏng giã

Lâm nguy bất cứu mạc anh hùng

Làm vua không được thì làm... ăn cướp! Bởi vậy bộ truyện Thủy Hử, Thuyết Đường, thuộc nằm lòng. Trình Giảo Kim tuy chưa đáng một trong Thập bát phản vương, chớ lúc ở trên núi đi ăn cướp của nhà giàu, trong khi tất cả anh hùng lục lâm thảo khấu nghe tên Nguyên soái Dương Lâm đều né không dám rớ đoàn xe bảo tiêu. Họ Trình cứ nhào vô cướp bạc vua như thường. Xong việc còn rượt theo tàn quân triều đình đang chạy trối chết, biểu tụi bây ngoáy lỗ tai nghe rõ tên họ địa chỉ tao để về báo với Nguyên soái bây ở triều đình! ...

Một nhân chứng của thời 50 còn sống là Nhị Lang (tên thật Thái... gì đó, nay quên rồi) hiện ở tại Colorado mà lúc tui còn tại đó đã định gặp để hỏi rõ về thời ông từ Bắc bôn ba vào Nam vô chiến khu Núi Bà Đen Tây Ninh làm cố vấn chính trị cho Trình Minh Thế. Tiếc là mới tính thì xảy ra vụ mu bất thình lình về Nam Cali. Nhị Lang lại là anh ruột của “bồ nhà” là Thiếu Tá Thái Hòe NDTV của CDV ở tù chung với anh em mình tại Long thành nên lại càng dễ khựi chuyện.

Thầy T2 nói về HHT, tui nhớ lúc nhỏ ngoài PLSTàu tui có đọc mấy quyển Chị Tập, Thu Hương và mấy số báo Xuân Cảo Thơm gởi từ Pháp thấy hay quá là hay. Trong đó lá thư “Từ Xa Về” viết về tấm lòng cố quốc của đứa con nơi phương xa rất cảm động, văn chương nghe như đờn Nam Xuân.

Trở lại vụ HHTường, TVÂn, TKVàng theo phò anh Bảy (LV Viễn) tui nghĩ chắc cũng tương tợ như truyện Thuyết Đường lúc các anh hùng cái thế Lý Thế Dân (Mao Trạch Đông tôn thờ ông nầy hết mình), Tần Thúc Bảo, La Thành theo phò Trình Giảo Kim. Sau 3 năm họ Trình chán không thèm làm vua, nhường ngôi cho Lý Thế Dân, xuống làm tướng tiên phong cầm búa đánh giặc mới sướng. Hoặc như truyện Thuyết Đường Tân Thời, mấy mươi năm trước các anh hùng TĐTh, NCTh, NQH, PHB, NHNh, NXTh, PXH, ĐCNg, v.v... về “phò” anh Sáu không biết có sự trùng hợp của lịch sử nào chăng?.

4/2002 - T1-Z1:

Khoảng 1983-84 Nhị Lang có cho in cuốn “Phong Trào Kháng Chiến Trình Minh Thế”, trong đó có viết lại nhiều chi tiết thuộc loại “thâm cung bí sử”. Sau đó 1-2 năm, Nhị Lang cho in cuốn truyện dịch của Liên xô, tựa đề hình như là “Con Người” (không nhớ rõ), kể chuyện một đám 7-8 người tù cải tạo ở Siberia vượt trại, sau cùng chỉ còn một anh sống sót... Tôi đọc hơn 10 năm rồi thành ra không nhớ rõ. Ngày xưa Nhị Lang nổi tiếng là nhà báo và chính trị. Hình như thuộc nhóm Duy Dân (nhóm có tên hiệu bắt đầu bằng chữ Thái...), nhưng hành tung cũng bí bí mật mật. Ông này là một trong 3 ông hình như cùng nhóm chính trị: Nhất Lang chết ở ngoài Bắc, Tam Lang Vũ Đình Chí chết ở Sài gòn, chỉ còn Nhị Lang.

Mấy Thầy có thì giờ và muốn đọc thì lên web kiếm tên “nhilang” chắc thế nào cũng có. Tuy nhiên, theo tôi thấy thì Nhị Lang không tài giỏi và nổi tiếng bằng Như Phong, về cả báo chí và chính trị. Mà Như Phong thì chẳng thuộc một nhóm hay đảng nào cả. (Như Phong Lê Văn Tiến trong đám Nhật báo Tự Do sau 1954 ở Sài gòn, tác giả truyện dài duy nhất “Khói sóng”, đăng báo chứ chưa in thành sách).

5/2002 - K1-T1:

”Enlightenment,

for a wave in the ocean,

is the moment the wave realizes

it is water.” (TNH)

5/2002 - N1-T1:

Theo tôi hiểu thì “Enlightenment” được dịch là Giác Ngộ hay Đắc Đạo, Thành Đạo. Như đoạn nói về Đức Phật thành Đạo dưới cội Bồ Đề sách tiếng Anh viết là “Enlightened”. Còn Wisdom thường dịch là Minh Triết.

Riêng phần tui thì đối với các tôn giáo có tổ chức (organized religion) tui rất rầu về 2 điều - một Đạo sư gọi là “những cái đáng ghét” của tôn giáo: Bên trong thì mù quáng. Trong 3 cái Chân Thiện Mỹ, chỉ nói hoài tới điều hay ho (Thiện), tốt đẹp (Mỹ), mà không cần biết là nó có thật (Chân) hay không. Cứ mãi ca ngợi chuyện trên trời dưới đất, tụng đọc sùng bái các “toa thuốc và Ông Thầy” mà không kiếm coi trên đời có thứ thuốc đó không, mà nếu có thì chừng nào mới uống? Còn bên ngoài thì ngạo mạn, coi các tôn giáo khác, ngay cả coi các môn phái khác trong cùng tôn giáo, là thấp kém, tà ma ngoại đạo v.v... Thành ra tui có cái tật thích ghé chùa nghèo, thầy không nổi tiếng để vui với cái không khí “an bần lạc đạo” của chốn Thiền môn ở miệt vườn thuở xưa...

5/2002 - N1-Z1:

Hình Thầy LKH tóc đen thui, coi không khác mấy so với lúc Thầy bao cà phê tụi mình hai mươi năm xưa. Bây giờ có cặp da ngon lành thay vì túi ny lông kè kè bên mình như hồi trước. Biết đâu Thầy còn thấy sung sướng hơn anh em mình!

Có một chuyện kể một ông vua hễ ngủ là thấy mình làm ăn mày nên không dám ngủ. Còn ông ăn mày đặt lưng xuống là nằm chiêm bao thấy mình làm vua. Vậy ai sướng hơn ai? Hễ tâm sướng là mình sướng.

Chợt nhớ có đọc đoạn văn tả Bùi Giáng lúc bị công an VC bắt vì bận đồ rằn ri mang lon Thiếu Tá QLVNCH, ngài đọc “kệ” cho tụi nó nghe: Thân bận đồ Thiếu Tá, tâm không phải Thiếu Tá thì đó là Đạo!... Sau đó tụi nó phải “chào thua” và thả ngài ra.

Tạm ngưng.

B1B2DFHKNT1T2