Page 11 - HoiKyHoTanPhat

Việt minh mới làm chủ tình hình Sài gòn được 3 lính Pháp, nhưng sau cùng ta phải rút
trong vòng một tháng chưa có quân đội sẵn lui vì quân địch có rất nhiều võ khí.”
sàng, và có rất ít súng đạn nên phải rời bỏ Sài Vài ngày sau đó, quân đội Pháp đi trên một
gòn. Việt Minh rút về Chợ đệm, cách Chợ lớn tàu tuần chạy ngang qua Chợ đệm, bắn dọa lên
12 cây số, trên đường đi Mỹ tho, để lập mặt bờ vài loạt liên thinh. Rồi ngày hôm sau, chúng
trận phòng thủ Chợ đệm. Cộng sản đổ về Chợ ồ ạt với nhiều xe quân đội đến tấn công Chợ
đệm làm dân chúng trong làng rất hoang mang, đệm.
lo sợ. Việt minh lập tại đây cơ quan Quốc gia
Tự vệ cuộc, tựa như Tổng nha Cảnh sát Công Tản Cư
an, kiểm soát an ninh chung, xét xe cộ, xét ghe, Dân làng đã được báo động sớm. Gia đình
v.v... và hô hào đốc thúc dân chúng tham gia chúng tôi và phần đông dân làng đã tản cư kịp
kháng chiến. Ai không tích cực hay thờ ơ có thời. Các anh chị lớn chúng tôi đã đi theo
thể bị nghi là Việt gian. Trong làng, đàn ông và kháng chiến vào vùng Đồng tháp mười. Tôi là
con trai phải gia nhập Thanh niên tiền phong, con trai lớn nhứt còn ở lại và tản cư với ba má
đàn bà con gái được khuyên đăng ký vào Nữ và các em nhỏ. Tôi chèo ghe rất rành. Chúng
cứu thương. Nhiều gia đình rất hoang mang. tôi chèo ghe đến nhà bà con ở vài làng lân cận
Quốc gia Tự vệ cuộc cũng kêu gọi dân chúng như Tân nhựt, nhà của Chú Ba Chọn, Cô Tư
đến trường Chợ đệm để chứng kiến việc xử Lựa, các em của Ba tôi, và sau cùng đến Tân
một người bị gán cho tội là Việt gian. Thật là bửu, nơi quê quán của má tôi, gia đình bên
khủng khiếp!
ngoại gồm có nhà Bà ngoại, Dì Năm, Dì Sáu,
Chợ Đệm Là Ổ Kháng Chiến và gia đình của Thím Ba Chọn. Ba Má tôi có ý
định ghé để xin nấu cơm tạm thời, vì nấu dưới
Chợ đệm là một ổ kháng chiến chống ghe có 4-5 đứa trẻ em hơi tù túng... Nhưng bà
Pháp, vì thế Chợ đệm cũng là mục tiêu tấn con rất niềm nở và ân cần. Đặc biệt Thím Ba
công của quân đội Pháp. Tình thế chung thật Chọn không cho Má tôi nấu nướng chi ở dưới
hoang mang, nhà nào cũng chuẩn bị đi tản cư. ghe cả. Vì nhà trên bờ thật rộng rãi, Thím muốn
Trong gia đình tôi thì các anh chị tôi đều xuống gia đình chúng tôi ở lại, và bắt phải ăn ngủ trên
ghe để đi theo kháng chiến, vào Đồng tháp nhà luôn. Các bà con đều vui mừng vì không
mười. Ba má tôi với các em và tôi còn ở lại mấy khi mà bà con có dịp được gặp nhau và
vùng Chợ đệm. Ba má tôi mới có một chiếc ghe được hàn huyên lâu dài như vậy. Cũng tại Tân
lồng sẵn sàng đi tản cư. Có thể tạm ăn ngủ bửu, chúng tôi đến thăm Bà Ngoại, gia đình Dì
được trong ghe nếu cần. An ninh là vấn đề ai ai Năm, Dì Sáu, Cậu Mợ Chín. Đại gia đình gặp
cũng quan tâm và lo sợ, an ninh làng xóm, an lại, ai ai cũng vui mừng mặc dù gia đình đang
ninh gia đình, an ninh bản thân.
chạy giặc, đang đi tản cư lánh nạn.
Cứ vài ba ngày thì có tin đồn quân đội Trong lúc gia đình chèo ghe đi tản cư thì
“Tây tới.” Các nhà đều sống phập phồng. Khi quân đội Pháp ồ ạt tiến vào và quyết định tiêu
nghe báo động "Tây tới" thì các thanh niên vác diệt ổ kháng chiến Chợ đệm. Hai nhà máy xay
tầm vông ra "ứng chiến" tại các địa điểm đã sắp lúa gạo lớn nhứt, nhà máy Hữu Khánh và nhà
đặt trước. Trong cả làng chỉ có độ 5-10 cây máy Võ Lợi Trinh và các nhà to, các tiệm lớn
súng loại xưa còn bao nhiêu là tầm vông vạt đều bị quân đội Pháp thiêu hủy. Nhà ba má tôi,
nhọn. Một hôm, chúng tôi nghe báo động "Tây mặc dù không to, nhưng cũng bị thiêu hủy
tới" rồi nghe tiếng súng liên thinh nổ khá lâu luôn.
phía cầu Bình điền, cách Chợ đệm lối 2 cây số.
Ngày hôm sau, tin tức cho biết “Có nhiều xe Sau lối một tuần, được biết thời cuộc tại
quân đội Pháp đến tấn công Bình điền, ta giết Chợ đệm lắng dịu. Quân đội Pháp, sau khi tàn

Cuộc Đời Và Sự Nghiệp - Hồi Ký Hồ Tấn Phát Trang 11