Page 15 - HoiKyHoTanPhat

Trên tàu nầy có phân biệt rõ ràng hai loại Bordeaux là vì tôi chỉ biết có một người bạn,
hành khách : du khách phải trả giá cao hơn, anh Thưởng, bên Pháp mà thôi. Anh này đang
trong loại hành khách thứ nhì có lính và sinh học ở tại Bordeaux. Trong lúc chờ đợi chuyến
viên, đồng hạng với lính. Chúng tôi chỉ được xe lửa tối đó, tôi trò chuyện với anh TH Hải,
lẩn quẩn lên trên pont (deck) dành cho hạng tư một bạn thân của tôi từ ở Sài gòn. Anh Hải
mà thôi, không được lên các deck khác dành khuyên tôi nên đi Paris học ngay từ bây giờ.
riêng cho du khách. Đâu đó đều có ngăn nắp Anh giải thích : Nếu bây giờ tôi học tại
cả. Người Pháp thường nói “Il ne faut pas Bordeaux, rồi sau nầy tôi muốn học trường lớn
mélanger les chiffons et les serviettes.” (Không thì cũng phải lên Paris. Thay vì đi Paris về sau
nên để lẫn lộn khăn sạch với giẻ rách.) Những nầy, thì nên đi Paris ngay từ bây giờ. Lúc bấy
du khách được sử dụng những pont riêng, có giờ tôi cũng chưa biết gì về các trường đại học
chỗ ăn chơi riêng, có thể đi xem ca nhạc, có thể bên Pháp. Khi nghe anh Hải nói có lý, tôi chấp
sử dụng hồ tắm, và có nhiều nơi giải trí khác. nhận ngay ý kiến của anh, tôi liền thay đổi vé
Lúc đó tôi cũng không để ý gì đến cách ăn ở xe lửa để đi Paris liền chiều nay, mặc dù hành
trên tàu. Tôi không có nghĩ rằng mình đang đi lý đã gởi chuyến xe lửa đi Bordeaux rồi.
cruise, để thưởng thức những thú vui trên tàu Lúc đó, tôi chưa biết gì về Paris, tôi chưa
hay thăm viếng các hải cảng. Tôi chỉ trông quen biết ai tại Paris, chưa biết đường sá Paris
ngóng chừng nào đến xứ Pháp mà thôi.
như thế nào, chưa biết các trường học Paris
Chuyến tàu nầy có ghé Singapour, như thế nào, và việc xin vào học khó khăn ra
Colombo (sau nầy đổi tên là Sri Lanca), Aden, sao. Trong 2 ngày tôi đi viếng và xin vào học
đi ngang qua Canal de Suez, có ghé Port Said các Lycées tại Paris, các ông giám đốc trường
… Vài ngày sau Port Said tàu cập bến nào cũng cho biết các lớp học đã đầy hết rồi.
Marseille, một hải cảng lớn phía Nam nước Các sinh viên đã tựu trường gần một tháng nay
Pháp, nằm trên bờ biển Méditerranée. Mỗi trạm rồi, nếu có vô học, cũng không thế nào theo bắt
tàu ghé độ 5-6 tiếng đồng hồ, hành khách có kịp chương trình toán ở Math Sup được biết
thể xuống viếng thăm thành phố. Tôi nhớ, trong thật khó. Tôi qua Pháp để đi học, tôi thấy
lúc ghé ở Colombo, có một đứa bé độ 13, 14 không còn cách nào thay đổi gì nữa cho nên tôi
tuổi rao bán báo. Đứa bé vừa rao vừa đưa tờ năn nỉ hết lời và yêu cầu được nhận vào trường
báo vào sát ngực, dưới cằm tôi. Khi nó đi, tôi Henry IV với tánh cách sinh viên nội trú.
mới biết rằng mình bị mất cây viết máy gài trên Sau khi xin được chỗ học tại Paris, tôi trở
túi áo chemise. Tài nghệ móc túi thật là nhanh! về Bordeaux để lấy hành lý và xin lỗi ông Thới.
Khi tàu đi ngang Canal de Suez, đến hải cảng Trước kia, lúc còn ở Việt nam, tôi đã yêu cầu
Port Said, thì thấy nước biển thật trong xanh, ông xin giùm chỗ học tại Bordeaux, nhưng khi
nhìn thấy rõ dưới đáy biển. Hai bên bờ có qua đến Marseille mình quyết định đột ngột
những người bổn xứ đứng sẵn, có một lối xin đổi trường lên Paris mà không báo cho ông biết
tiền thật đặc biệt. Họ yêu cầu hành khách trên trước. Thật, tôi hoàn toàn có lỗi đối với ông
tàu liệng tiền cắc (coins) xuống biển rồi họ Thới. Anh Thưởng ở Bordeaux thuật lại là ông
tranh đua nhau lặn xuống lượm tiền lên từ đáy Thới rất thích khi giới thiệu tôi, có livret
biển, dưới nước trong xanh.
scolaire thật tốt, để vào trường Bordeaux. Ngày
Đến Marseille - Thay Đổi Chương xe lửa từ Marseille đến Bordeaux, ông Thới ra
Trình nhà ga Bordeaux có ý định đón tôi. Khi xe lửa
vừa đậu lại, ông Thới hỏi:
Sau khi đến Marseille, theo dự trù, tôi phải
lấy xe lửa đi Bordeaux. Tôi đã mua vé xe lửa - Thằng Phát đâu rồi ? Một bạn tôi trả lời:
xong, đi Bordeaux vào chiều tối hôm đó. Tôi đã - Anh Phát đi Paris kiếm trường học rồi.
gởi hành lý xong. Sở dĩ trước kia tôi xin học ở Ảnh gởi hành lý ở đây.

Cuộc Đời Và Sự Nghiệp - Hồi Ký Hồ Tấn Phát Trang 15